Martin heidegger "czym jest metafizyka

Martin Heidegger jest powszechnie znany jako jeden z najbardziej oryginalnych i ważnych filozofów XX wieku, pozostając jednocześnie jednym z najbardziej kontrowersyjnych. Jego myśl wniosła wkład w dziedziny tak różne jak fenomenologia (Merleau-Ponty), egzystencjalizm (Sartre, Ortega i Gasset), hermeneutyka (Gadamer, Ricoeur), teoria polityczna (Arendt, Marcuse, Habermas), psychologia (Boss, Binswanger, Rollo May) i teologia (Bultmann, Rahner, Tillich). Odsłonił przed nauką podstawy zjawisk nie dających się odtworzyć i opisał, czym jest metafizyka. Dla Heideggera przybiera ona inny wygląd w przestrzeni i czasie.

Krytyczny składnik światowego filozofa

Czym jest metafizyka według Heideggera i na czym polega jego sprzeciw wobec pozytywizmu i dominacji świata technologicznego? Wspierali ich czołowi teoretycy postmodernizmu (Derrida, Foucault i Lyotard). Z drugiej strony, jego zaangażowanie w ruch nazistowski wywołało gorącą debatę. Choć nigdy nie twierdził, że jego filozofia jest związana z polityką, to jednak względy polityczne przyćmiły jego pracę filozoficzną:

1. Głównym przedmiotem zainteresowania Heideggera była ontologia, czyli nauka o bycie. W swoim przełomowym traktacie Bycie i czas próbował dotrzeć do bycia (sein) poprzez fenomenologiczną analizę ludzkiej egzystencji (dasein) w odniesieniu do jej czasowej i historycznej natury.
2. Po zmianie myślenia Heidegger podkreślał język jako środek, za pomocą którego można ujawnić pytanie o bycie.
3. Zwrócił się ku interpretacji tekstów historycznych, zwłaszcza przedkatolickich, ale także Kanta, Hegla, Nietzschego i Hölderlina; ku poezji, architekturze, technice i innym tematom.
4. Zamiast szukać całkowitego wyjaśnienia sensu bytu, próbował zaangażować się w rodzaj myślenia w pojęciu metafizyki. Heidegger krytykował tradycję filozofii zachodniej, którą uważał za nihilistyczną.
5. Podkreślał też nihilizm współczesnej kultury technologicznej. Zwracając się do przedsokratejskich początków myśli zachodniej, chciał odtworzyć wczesnogreckie doświadczenie bytu, aby Zachód mógł wyjść z martwego punktu nihilizmu i zacząć od nowa.

Jego pisma są notorycznie trudne. "Bycie i czas" pozostają jego najbardziej wpływową pracą.

Filozofia jako ontologia fenomenologiczna

Aby zrozumieć, czym była metafizyka według Heideggera przed Zwrotem, przyjrzyjmy się najpierw krótko jego rozwojowi z Edmundem Husserlem. Jak już wspomniano, badany uczony interesował się Husserlem od wczesnych lat studiów na Uniwersytecie we Fryburgu, kiedy to przeczytał Studia logiczne. Później, gdy Husserl objął katedrę we Fryburgu, Heidegger został jego asystentem. Nie można pominąć jego długu wobec Husserla. Nie tylko "Bycie i czas" jest poświęcone Husserlowi, ale Heidegger przyznaje w nim, że bez fenomenologii Husserla jego własne badania byłyby niemożliwe. Jak zatem filozofia Heideggera łączy się z Husserlowskim programem fenomenologii?

Sam Husserl przez fenomenologię rozumiał zawsze naukę o świadomości i jej przedmiotach:

1. To jądro znaczeniowe przenika rozwój tego pojęcia jako ejdetycznego, transcendentalnego lub konstruktywnego we wszystkich jego pracach.
2. Nawiązując do tradycji kartezjańskiej, w tym przedmiocie widział fundament i absolutny punkt wyjścia filozofii.
3. Procedura nawiasów jest ważna dla "redukcji fenomenologicznej" Husserla, metodologicznej procedury, dzięki której jesteśmy prowadzeni od "relacji naturalnej", w której angażujemy się w świat rzeczywisty i jego sprawy, do "relacji fenomenologicznej", w której treść świadomości może być analizowana i opisywana oddzielnie.

Redukcja fenomenologiczna pomaga nam uwolnić się od uprzedzeń i zapewnić czystość naszego dystansu jako obserwatorów, tak abyśmy mogli spotkać "takich, jakimi są sami w sobie", niezależnie od jakichkolwiek założeń. Celem fenomenologii dla Husserlowska koncepcja metafizyki to opisowa, niezależna analiza świadomości, w której przedmioty konstytuują się jako ich korelaty.

Jakim prawem Husserl upiera się, że pierwotny sposób spotkania bytów, w którym ukazują się nam one takimi, jakimi są same w sobie, jest oczyszczeniem spotkania świadomości przez redukcję fenomenologiczną z jej przedmiotami?

Być może ze względu na swój szacunek dla Husserla nie poddaje go bezpośredniej krytyce w swoim seminalnym dziele. Niemniej jednak "Bycie i czas" są same w sobie potężną krytyką fenomenu Husserla. Martin Heidegger nie zmienia jednak podstawowych pojęć metafizyki, mimo wielu różnych "sposoby", w którym istniejemy i napotykamy rzeczy. Analizuje struktury tworzące rzeczy, nie tylko takie, jakie spotyka się w oderwanej, teoretycznej relacji świadomości, ale także w życiu codziennym jako "utensylia.

Problem Husserla: struktura świata jest fenomenem świadomości?

W swoim pojęciu metafizyki Heidegger ukazuje struktury konstytuujące szczególny rodzaj bytu, jakim jest człowiek. Nazywa to "Dasein". Dla Heideggera nie jest to czysta świadomość, w której byty są pierwotnie ukonstytuowane. Dla niego punktem wyjścia filozofii nie jest świadomość, ale Dasein w swoim bycie.

Centralnym problemem dla Husserla jest problem konstytucji:

1. W jaki sposób świat jest zjawiskiem w naszej świadomości?? Heidegger posuwa problem Husserla o krok dalej. Zamiast pytać, jak coś musi otrzymać świadomość, aby się ukonstytuować, pyta: "Jaki jest sposób istnienia istoty, w której skład wchodzi świat??".
2. W liście do Husserla z 27 października 1927 roku argumentuje, że nie można uniknąć pytania o istnienie Dasein, ponieważ porusza się problem konstytucji.
3. Dasein jest bytem, w którym składa się każdy byt. Co więcej, pytanie o istnienie Dasein kieruje go na problem bytu w ogóle.

Heidegger, choć nie jest zależny od Husserla, znajduje w jego myśli inspirację, która prowadzi go do tematu, który od wczesnych lat jego życia nie przestaje przyciągać jego uwagi: do pytania o sens bycia.

Narodziny nowej orientacji: bycie w etymologii Heideggera

W ten sposób Heidegger nadaje fenomenologii nowe znaczenie. Rozumie ją szerzej i bardziej etymologicznie niż Husserl, jako "pozwalanie, by to, co się pokazuje, było widziane z siebie, tak jak pokazuje się z siebie.

Podsumowując: Heidegger nie opiera swojej filozofii na świadomości, jak czyni to Husserl w podstawowym pojęciu metafizyki. Dla niego fenomenologiczna czy teoretyczna relacja świadomości, którą Husserl tworzy jako rdzeń swojej doktryny, jest tylko jedną z możliwe sposoby bardziej fundamentalnego, a mianowicie bycia Dasein. Choć zgadza się z Husserlem, że transcendentalna konstytucja świata nie może być ujawniona przez naturalistyczne czy fizyczne wyjaśnienia, to jego zdaniem wymaga to raczej analizy Dasein niż opisowej analizy świadomości.

Fenomenologia jest dla niego nijaką, oderwaną od rzeczywistości analizą świadomości. Jest to metoda dostępu do bytu. Czym zajmuje się metafizyka według Heideggera, jeśli wynika to z analizy Dasein? Jest to ontologia fenomenologiczna, która różni się od interpretacji swojej poprzedniczki.

Dasein i jego czasowość

W potocznym języku niemieckim słowo "Dasein" oznacza życie lub istnienie. Rzeczowniki są używane przez innych niemieckich filozofów na oznaczenie istnienia osoby. Badany uczony rozbija je jednak na składniki "tak" i "sein" i nadaje mu szczególne znaczenie. Co dotyczy odpowiedzi na pytanie, kim jest człowiek i czym zajmuje się metafizyka według Heideggera.

Łączy to pytanie z pytaniem o byt. Dasein jest tym, czym my sami jesteśmy, ale różni się od wszystkich innych bytów tym, że tworzy problem własnego bytu. Wyróżnia się tym, że jest. Jako Da-sein jest miejscem, `Da`, które ma ujawnić istotę `Sein`:

1. Heideggerowska fundamentalna analiza Dasein z Bycia i czasu wskazuje na czasowość jako pierwotny sens bycia Dasein. Jest on w zasadzie tymczasowy.
2. Jej czasowy charakter wynika z trójdzielnej struktury ontologicznej: istnienia, odrzucenia i upadku, za pomocą której opisuje się byt Dasein.

Istnienie oznacza, że Dasein jest potencjalną możliwością istnienia. Heidegger projektuje podstawowe pojęcia metafizyki jako fenomen przyszłości. Następnie, jako wyrzucone, Dasein zawsze znajduje się już w pewnym duchowym i materialnym, historycznie uwarunkowanym środowisku; w świecie, w którym przestrzeń możliwości jest zawsze jakoś ograniczona:

1. Spotkanie z tymi istotami, "bycie blisko" lub "bycie z nimi", jest możliwe dla Dasein dzięki obecności tych istot w tym świecie. To stanowi pierwotne zjawisko teraźniejszości.
2. Zgodnie z tym Dasein nie jest czasowe z tego prostego powodu, że istnieje "w czasie", ale dlatego, że jego istota jest zakorzeniona w czasowości: pierwotna jedność przyszłości, przeszłości i teraźniejszości.
3. Czasowości nie można utożsamiać ze zwykłym zegarem - po prostu byciem w jednym momencie czasu, w jednym "teraz" po drugim, co dla Martina Heideggera metafizyki jest zjawiskiem pochodnym.
4. Czasowość Dasein nie ma również czysto ilościowego, jednorodnego charakteru pojęcia czasu, jakie można znaleźć w naukach przyrodniczych. Jest to fenomen pierwotnego czasu, który "temporalizuje się" w trakcie istnienia Dasein. To ruch przez świat jako przestrzeń możliwości.

"Powrót" do możliwości, które były (w przeszłości) w momencie odrzucenia, i ich projekcja w decydującym ruchu "zbliżającym" (w przyszłość) w momencie istnienia, stanowi autentyczną czasowość.

Poszukiwanie sensu bycia

Czym jest metafizyka według Heideggera i jaki jest sens świata? Swoje przemyślenia opisuje w akademickim sformułowaniu:

1. Pierwsza z nich sięga czasów nauki w szkole średniej, podczas której przeczytał książkę Franza Brentano "Wielość znaczeń bytu u Arystotelesa".
2. W 1907 roku siedemnastoletni Heidegger zapytał: "Jeśli byt jest określany przez wiele znaczeń, to jakie jest jego podstawowe, fundamentalne znaczenie? Co to znaczy być?".
3. Pytanie o byt, pozostawione wówczas bez odpowiedzi, staje się pytaniem przewodnim "Bycie i czas" dwadzieścia lat później.

Rozważając długą historię znaczenia przypisywanego byciu, Heidegger zauważa w Fundamentach metafizyki, że w tradycji filozoficznej w ogóle przyjęto, że bycie jest jednocześnie najbardziej uniwersalnym pojęciem. Niedefiniowalny w kategoriach innych pojęć i oczywisty. Jest to pojęcie, które w dużej mierze uznaje się za oczywiste. Niemniej jednak badany uczony twierdzi, że choć my, rozumiemy byt, to jego znaczenie jest wciąż ukryte w mroku.

Musimy więc przeformułować pytanie o sens bytu i postawić problem metafizyki. Heidegger i Kant są w swoich dziełach bardzo zbliżeni myślowo, ale jedyna różnica polega na tym, że ten pierwszy interpretuje życie jako właściwe, ale z dwóch stron. Drugi mówi, że byt nie ma wewnętrznej "Я" i zewnętrzny "Sens życia i przeznaczenie".

Zgodnie z metodą filozofii, czym jest metafizyka wg M. Heideggera, którym posługuje się w swoim seminalnym traktacie, przed próbą odpowiedzi na pytanie o byt jako całość należy odpowiedzieć na pytanie o istnienie szczególnego rodzaju bytu, jakim jest człowiek - Dasein.

Filozofia istnienia i śmierci

Żywe fenomenologiczne opisy bycia w świecie Dasein, zwłaszcza codzienności i determinacji w odniesieniu do śmierci, przyciągnęły wielu czytelników o zainteresowaniach związanych z filozofią egzystencjalną, teologią i literaturą.

Podstawowe pojęcia, takie jak czasowość, rozumienie, historyczność, powtórzenie i autentyczne lub niegodne zaufania istnienie, zostały przeniesione i zbadane bardziej szczegółowo w późniejszych pismach Heideggera dotyczących przezwyciężenia metafizyki. Niemniej jednak w zakresie poszukiwania sensu bytu, "Bycie i czas" były nieudane i pozostały niedokończone.

Jak przyznał sam Heidegger w eseju "List o humanizmie" (1946), trzecia jednostka pierwszej części, zatytułowana "Czas i byt", została odłożona, "ponieważ myślenie nie odpowiedziało adekwatnie na stwierdzenia zwrotu i nie odniosło sukcesu z językiem metafizyki. Druga część również pozostała bez scenariusza:

1. `Pivot`, którego akcja rozgrywa się w latach 30. XX wieku, to zmiana w myśleniu Heideggera.
2. Konsekwencją "zwrotu" nie jest rezygnacja z głównego pytania "Bycia i czasu".
3. Heidegger podkreśla ciągłość swojej myśli w trakcie zmian. Niemniej jednak, ponieważ "wszystko jest do góry nogami", nawet kwestia znaczenia Księgi Rodzaju zostaje przeformułowana w późniejszym dziele.

Staje się kwestią otwartości, czyli prawdy, bycia. Ponadto, skoro otwartość bycia odnosi się do sytuacji w historii, najważniejszym pojęciem u późnego Heideggera staje się historia bycia.

Kim jesteś w sobie: po co żyjemy?

Dla czytelnika nieobeznanego z myślą Heideggera zarówno "pytanie o sens bycia", jak i wyrażenie "historia bycia" brzmią dziwnie:

1. Po pierwsze, taki czytelnik mógłby argumentować: kiedy mówi się o nim, nie wyraża się czegoś, co przyziemne "bycie" mogłoby właściwie oznaczać. Stąd słowo "byt" jest pojęciem bez znaczenia, a metafizyka według Martina Heideggera w poszukiwaniu sensu bytu jest w ogóle nieporozumieniem.
2. Po drugie, czytelnik może też pomyśleć, że byt uczonego, o którym mowa, prawdopodobnie nie ma takiej historii jak byt Arystotelesa, więc "historia bytu" też jest nieporozumieniem.
3. Niemniej jego zadaniem jest właśnie krótkie ukazanie podstawowych pojęć metafizyki. Heidegger wyprowadza sensowną koncepcję bytu: "Rozumiemy to, co "jest", używamy w rozmowie - przekonuje - choć nie rozumiemy tego pojęciowo.

Dlatego badany uczony pyta:

Czy można więc myśleć o istnieniu? Możemy myśleć o bytach: stół, moje biurko, ołówek, którym piszę, budynek szkoły, gwałtowna burza w górach..., ale być?

`Rozróżnienie ontologiczne`, rozróżnienie między bytem (das Sein) a byciem (das Seiende) jest dla Heideggera fundamentalne. W swoim wykładzie z metafizyki mówi o zapomnieniu, zwodzeniu i pomieszaniu. Zapominanie o tym, co według niego dzieje się w toku filozofii zachodniej, sprowadza się do zapominania o tym rozróżnieniu.

Jak unikać i ukrywać się przed metafizyką? Przezwyciężenie bytu

Krótko mówiąc, metafizyka według Heideggera jest błędem "filozofii zachodniej. W jego ujęciu jest to zapomnienie o bycie. Dlatego jest ona synonimem "tradycji metafizyki". Metafizyka pyta o byt bytów, ale w taki sposób, że pytanie o byt jako taki zostaje pominięte. Samo bycie jest zniszczone.

Tak więc Heideggerowska "historia bycia" może być postrzegana jako historia metafizyki, która jest historią zapomnienia bycia. (Dość zagmatwane, ale, jeśli się w nie zagłębić, bardzo ciekawe.) Jeśli jednak spojrzymy z drugiej strony na to, czym jest metafizyka według M. Heideggera, jasne staje się co następuje:

1. Jest to również sposób myślenia, który wykracza poza byty i sięga do ich podstaw.
2. Każda metafizyka zmierza do absolutnej podstawy. A grunt takiej metafizyki reprezentuje się bezsprzecznie.
3. Na przykład u Kartezjusza absolutny fundament zostaje osiągnięty poprzez argument "Cogito".
4. Metafizyka kartezjańska charakteryzuje się subiektywizmem, ponieważ opiera się na samowystarczalnym podmiocie.
5. Co więcej, metafizyka - nie jest tylko.. Filozofia, która kwestionuje istnienie bytów. W obecnej epoce, gdy nastąpił podział filozofii na nauki szczegółowe, nadal mówi się o istnieniu tego, co jest w ogóle.

W szerszym znaczeniu metafizyka jest więc dla Heideggera każdą dyscypliną, która w sposób wyraźny lub nie odpowiada na pytanie o byty i ich fundamenty. W średniowieczu taką dyscypliną była filozofia scholastyczna, która określała byty jako entia creatum (rzeczy stworzone) i zapewniała im ugruntowanie w ens perfectissimum (bycie doskonałym).

Dyscyplina ta wygląda dziś tak: jeśli powiemy, czym jest metafizyka według Heideggera, to podsumowanie ideologii sprowadza się do nowoczesności techniki, dzięki której współczesny człowiek utwierdza się w świecie, pracując nad sobą w różnych formach tworzenia i formowania. Technologia kształtuje i kontroluje pozycję człowieka we współczesnym świecie. Rządzi istotami i dominuje na różne sposoby:

1. W przeciwieństwie do opanowania bytów, myślenie myślicieli jest myśleniem bytu.
2. Heidegger uważa, że starożytna myśl grecka nie jest jeszcze metafizyką.
3. Myśliciele presokratyczni kwestionują byt bytów, ale w sposób, który ujawnia sam byt. Postrzegają byt jako reprezentację (Anwesen) tego, co jest obecne (Anwesende).
4. Bycie jako reprezentacja oznacza bycie w niewidzialności, ujawnianie.

W swoich późniejszych pracach filozof zastępuje Znaczenie pojęć synonimów poprzez wprowadzenie ich do metafizyki. Doświadczenie Heideggera z greckimi słowami phusis (dominacja) i alêtheia (ukrycie). Stara się pokazać, że wcześni Grecy nie uprzedmiotowiali bytów (nie starali się sprowadzić ich do przedmiotu dla myślącego podmiotu), ale pozwalali im być tym, czym są, jako przejawowi samego stawania się nieobjętego.

Doświadczyli oni fenomenalności tego, co obecne, jego promiennej autoprezentacji. Odejście zachodniej tradycji filozoficznej od troski o to, co obecne w reprezentacji, od tego wyjątkowego doświadczenia, które uderzyło Greków, miało głębokie implikacje teoretyczne i praktyczne.

To, co jest, to, co jest obecne, nieskrywane, to "to, co wyłania się z siebie, w zjawisku przejawia się i w tych przejawach samoistnie. Jest to "emergencja, rozwinięcie, które jest opóźnione".

Od filozofii do teorii politycznej

Heidegger nigdy nie twierdził, że jego filozofia dotyczy polityki. Niemniej jednak istnieją pewne implikacje polityczne jego myśli. Metafizyczną kulturę Zachodu postrzega jako ciągłość. Zaczyna się od Platona, a kończy na nowoczesności i dominacji nauki i techniki. W postmodernistyczny sposób sugeruje więc, że nazizm i bomba atomowa, Auschwitz i Hiroszima były czymś w rodzaju "spełnienia" tradycji zachodniej metafizyki i próbuje się od niej zdystansować.

Zwraca się do presokratyków, aby przywrócić podmiotowo-fizyczny sposób myślenia, który posłużyłby jako punkt wyjścia dla nowego początku. Niemniej jednak jego wielka wizja zasadniczej historii Zachodu i zachodniego nihilizmu może zostać zakwestionowana. Nowoczesność, której rozwój obejmuje nie tylko rewolucję technologiczną, ale i społeczną, która uwalnia ludzi od wspólnot religijnych i etnicznych, od parafii i więzi rodzinnych, afirmuje wartości materialistyczne, wbrew argumentacji Heideggera może być postrzegana jako radykalne odejście od wcześniejszych tradycji klasycznych i chrześcijańskich:

1. Chrześcijaństwo rzuca wyzwanie światu klasycznemu, asymilując niektóre jego aspekty, a z kolei jest kwestionowane przez nowoczesność.
2. Nowoczesność obala idee i wartości tradycyjnej (chrześcijańskiej i klasycznej) kultury Zachodu i w miarę jak staje się globalna, prowadzi do erozji niezachodnich kultur tradycyjnych.
3. Pod pozorem ogromnej głębi spekulatywnej i bogatego słownictwa ontologicznego pełnego zagmatwanej gry słów (oba te elementy sprawiają, że jego pisma są niezwykle trudne do zrozumienia), Heidegger wyraża prostą wizję polityczną.

Jest myślicielem rewolucyjnym, który neguje tradycyjny filozoficzny podział na teorię i praktykę. Widać to szczególnie wyraźnie, gdy we Wstępie do metafizyki odważnie stwierdza, że:

Podjęliśmy się wielkiego i trwałego zadania zniszczenia świata, który się zestarzał, i trzeba go zbudować naprawdę na nowo.

Chce obalić tradycyjną kulturę Zachodu i zbudować ją na nowo na bazie wcześniejszych tradycji w imię bycia. Podobnie jak inni ówcześni myśliciele, przyjmuje eurocentryczny punkt widzenia i widzi w odrodzeniu społeczeństwa niemieckiego warunek odrodzenia Europy (lub Zachodu), a Europa, - jako warunek wstępny odrodzenie całego świata.

W końcu w słynnym wywiadzie dla Der Spiegel wyraża frustrację swoim projektem i mówi:

Filozofia nie będzie w stanie doprowadzić do bezpośredniej zmiany obecnego stanu świata. Wielkość tego, co ma być pomyślane, jest zbyt wielka.

"Jako istotę opisuje `ujawnienie się przez ukrycie`, po ujawnieniu się wycofuje się; po wznieceniu rewolucji pozostawia wszystkie swoje problemy innym, wymazując podstawowe pojęcia metafizyki. М. Heidegger mówi: "Tylko Bóg może nas jeszcze uratować". Ale Bóg, na którego teraz spogląda z braku myśli filozoficznej, wyraźnie nie jest chrześcijaninem ani przedstawicielem "każdy" współczesna religia..