Archidiakon szczepan: życie, służba, męczeństwo i relikwie

Święty Szczepan archidiakon był apostołem siedemdziesięciu. Mieszkał poza Ziemią Świętą, choć był pochodzenia żydowskiego. W starożytności ludzi tych nazywano hellenistami, ponieważ byli wychowani na kulturze greckiej, która dominowała wówczas w Imperium Rzymskim.

Tutaj termin ten nie odnosi się do bałwochwalczych Hellenów wymienionych w Piśmie Świętym. Poganie w tym czasie nie mieli dostępu nawet do wiary w Chrystusa, słowo zbawienia nie było im znane.

Pierwszy chrześcijanin

Nawet po bolesnej śmierci archidiakona Szczepana nie upłynęło wiele czasu, zanim poganie zostali dopuszczeni do zgromadzenia sprawiedliwych.

Pierwszym chrześcijaninem wśród pogan miałby być Korneliusz Sotnik. Gdy tylko św. Piotr udzielił mu chrztu, apostoł rozgniewał się na żydowskich chrześcijan, którzy zostali obrzezani, gdyż udał się do tych, którzy nie przeszli obrzędu obrzezania. Szemrali przeciwko niemu, aż opowiedział im o swojej wizji i całunie z nieba. Dopiero wtedy zostali spacyfikowani i chwalili Pana, myśląc, że Bóg dał pokutę także poganom.

Pierwszy chrześcijanin z pogan

Po tym, jak Duch Święty zstąpił na Apostołów w pięćdziesiątym dniu po zmartwychwstaniu Chrystusa, chrześcijaństwo szybko rozprzestrzeniło się na całym obszarze.

W tym momencie stała się konieczna opieka nad ubogimi - sierotami, wdowami i tymi, którzy przyjęli chrzest święty. Do tego dzieła apostołowie wybrali spośród chrześcijan siedmiu godnych siebie mężczyzn.

Takie osoby się znalazły. Zostali oni natychmiast wyświęceni na pomocników i ministrów (diakonów). Od razu stali się dobrymi pomocnikami apostołów.

Siedmiu diakonów

Za życia świętego arcydiakona Szczepana, Hellenowie zrzędzili na Żydów, którzy nie byli poganami, ale ludźmi żyjącymi według praw Mojżesza i byli podzieleni na dwanaście plemion. Byli Hellenistami, ale nie znali wiary i obyczajów Żydów, a mieszkali w Jerozolimie i okolicach. Nawet jako Żydzi mówili po grecku.

Niezadowolenie powstało między hellenistycznymi chrześcijanami a Żydami z Jerozolimy, gdyż wdowy po tych pierwszych otrzymywały gorszą pracę, gorsze jedzenie i odzież. Szybko jednak uspokoili się, przestali szemrać i narzekać.

Wtedy to wybrano siedmiu diakonów - Filipa, Nicanora, Prochorusa, Tymona, Parmenasa, Szczepana i Mikołaja z Antiochii. Ich imiona oznaczały, że pochodzą z krajów hellenistycznych, bo ich imiona nie były żydowskie. Szczepan był krewnym Saula, który pochodził z Tarsu w Cylicji.

Potrafił, podobnie jak apostołowie, nakładać ręce na chorych i ich uzdrawiać. Był przystojny na zewnątrz, ale bielszy w sercu.

Życie archidiakona Szczepana

Młody diakon wyróżniał się znacznie spośród wybranej siódemki swoją silną wiarą. Był dobrym oratorem i znakomitym kaznodzieją. Dlatego nazwano go pierwszym diakonem - archidiakonem. Po pewnym czasie wszyscy wybrani zaczęli uczestniczyć w nabożeństwach i modlitwach.

Archidiakon Szczepan miał dar niesienia słowa do mas i głosił słowo Boże w Jerozolimie. Czyniąc to, mógł czynić cuda i popierał swoje słowa omenami. Był kochany przez ludzi, odnosił sukcesy i był szanowany. To jednak wzbudziło zazdrość i nienawiść wśród gorliwych faryzeuszy prawa mojżeszowego. Postanowili postawić go przed wysokim sądem żydowskim, Sanhedrynem, podżegając fałszywych świadków, którzy jednym głosem mówili, że w swoich kazaniach znieważył Boga i Mojżesza proroka. Wtedy prawnicy zajęli się Stephenem.

Wściekłość faryzeuszy

Próbował usprawiedliwić się przed Sanhedrynem i opowiedział im historię narodu żydowskiego, podając żywe przykłady, aby pokazać, jak Żydzi nieustannie sprzeciwiali się Bogu, zabijając proroków. Ukrzyżowali nawet długo oczekiwanego Mesjasza - samego Jezusa Chrystusa. W bardzo długiej przemowie Stephen powiedział, że "Wszechmocny nie mieszka w świątyniach stworzonych przez człowieka". Słowo w tamtych czasach "stworzony przez człowieka" ...oznaczało "Gentile". Ten epitet bardzo obraził żydowskich sędziów.

Bardzo nie podobały im się też proroctwa Szczepana, że nadejdą czasy, w których Bóg będzie uwielbiony na całej ziemi, a nie tylko w Jerozolimie...

Sanhedryn był niesamowicie rozwścieczony, ich twarze wykrzywione gniewem i chęcią wykończenia głupiego kaznodziei. W tym czasie archidiakon Szczepan nagle zobaczył niebo otwarte przed nim. Potem krzyknął z entuzjazmem: "Widzę niebo otwarte i Syna Człowieczego stojącego po prawicy Boga".

Faryzeusze wpadli w szał. Zakryli uszy i skoczyli na Szczepana z pięściami i wciągnęli go do miasta.

Ci, którzy zeznawali fałszywie przeciwko niemu, byli pierwszymi, którzy rzucali w niego kamieniami. Jednym z tych, którzy uczestniczyli w tym wydarzeniu, był młody człowiek o imieniu Saul, któremu powierzono pilnowanie szat fałszywych świadków, którzy ukamienowali Szczepana, ponieważ był on jednym z ich towarzystwa.

Grad kamieni zasypał biednego archidiakona, który przed śmiercią modlił się do Boga: "Panie Jezu, przyjmij ducha mojego". Klęcząc, Szczepan prosił, aby On nie przypisywał grzechu tym, którzy go zabili.

Morderstwo świętego ascety

W pobliżu stała Dziewica i Apostoł Jan (Teolog). Ze wzrokiem utkwionym w niebo, modlili się gorąco do Pana za archidiakona Szczepana, aby umocnił swego sługę w cierpliwości i przyjął jego duszę w swoje ręce. Pod deszczem kamieni, przesiąknięty krwią, jego siły stopniowo słabły, Stephen żalił się w sercu, ale nie za siebie, lecz za tych, którzy go zabijali.

Z modlitwą na ustach oddał swą czystą duszę Panu. W ten sposób umarł wielki asceta. Jakby ukoronowany szkarłatnymi kwiatami, wszedł w otwarte niebo do Najwyższego.

Pierwszy męczennik za Chrystusa

Wszystkie te wydarzenia zapisał Łukasz, ewangelista, w swojej księdze o Dziejach Apostolskich. W 34 roku n.e.Х. Szczepan był pierwszym chrześcijańskim męczennikiem. Miał wtedy zaledwie 30 lat. To właśnie od arcydiakona Szczepana - pierwszego męczennika rozpoczęły się prześladowania chrześcijan w Jerozolimie. Byli zmuszeni rozproszyć się w różnych częściach Ziemi Świętej i udać się do innych krajów.

W ten sposób chrześcijaństwo zaczęło się rozprzestrzeniać po różnych terytoriach Imperium Rzymskiego. Ale krew pierwszego męczennika Szczepana nie została przelana na próżno. Wkrótce ten sam Saul, który strzegł szat fałszywych świadków, uwierzył w Chrystusa i został ochrzczony. Stał się on słynnym apostołem Pawłem, który zaczął głosić chrześcijaństwo wśród pogan.

Kilka lat później odwiedził Jerozolimę. Rozgniewany tłum również o mało nie ukamienował go na śmierć. Ale przypomniał ludowi o męczenniku Szczepanie, jak siebie samego i był uczestnikiem tych smutnych wydarzeń.

Pochówek

Zakrwawione ciało świętego arcydiakona Szczepana zostało pozostawione na pożarcie przez bestie i leżało nie pogrzebane przez jeden dzień. Dopiero następnej nocy Gamaliel, żydowski prawnik, wysłał wiernych ludzi ze swoim synem Abibem, którzy potajemnie zabrali jego ciało i pochowali je z honorami i wielkim lamentem na ich dworze w Cfargamal. Następnie sami przyjęli chrzest święty.

Święte relikwie Apostoła Pierwszego Męczennika i Archidiakona Szczepana

Od tego czasu minęło wiele lat. Pewnego dnia pobożna Eudocia, żona Teodozjusza Młodszego (cesarza wschodniego Cesarstwa Rzymskiego), przybyła na miejsce ukamienowania Szczepana i zbudowała tam wspaniały kościół w jego imieniu i na cześć Jezusa Chrystusa. Wydarzenie to miało miejsce w 415.

Całą historię opisał Lukian, kapłan z Palestyny, w swoim starożytnym rękopisie "Epistoła do wszystkich Kościołów w sprawie odkrycia relikwii męczennika Szczepana". W swoim dziele wspomina, że Gamaliel w nocnych wizjach pokazywał mu miejsce pochówku męczenników. Według Lukiniana, po otwarciu trumny powietrze wypełniło się zapachem nieba, a 73 osoby z okolicy zostały uzdrowione z choroby opętania.

Odnalezione relikwie natychmiast przewieziono do Jerozolimy do kościoła na Syjonie. Część relikwii trafiła później na Menorkę do Uzalis, północnoafrykańskiego miasta, a później do innych miejscowości.

Dni Pamięci

Wiadomo, że palec wskazujący świętego przechowywany jest obecnie w Ławrze Kijowsko-Pieczerskiej w katedrze Wniebowzięcia. Został przywieziony z rumuńskiego klasztoru Neametz w 1717 roku.

W XIX wieku relikwie zostały umieszczone w specjalnie wykonanej srebrnej kapliczce, która ważyła 150 kg. Na jego pokrywie znajduje się pełnowymiarowy wizerunek Stephena. Święta relikwia jest umieszczana w miejscu, w którym znajduje się ręka. Dziś ten duży rak stoi w katedrze po prawej stronie ołtarza, gdzie Jego Błogosławieństwo Metropolita Kijowski i Całej Ukrainy Onufry prowadzi nabożeństwa w niedziele i święta.

W Monasterze Świętej Trójcy w obwodzie moskiewskim, założonym przez św. Sergiusza z Radoneża, mieszka prawa ręka św. Szczepana. Parafianie twierdzą, że w pobliżu sanktuarium świętego następuje przemożna reakcja energetyczna i objawienie, uczucia są przeogromne, emocje sięgają zenitu. Wyczuwalny jest niezauważalnie subtelny zapach.

W takich dniach i terminach odbywają się nabożeństwa ku czci św. Szczepana:

• 15 sierpnia to święto przeniesienia relikwii do Konstantynopola z Jerozolimy.
• 28 września - odnalezienie relikwii.
• 9 i 17 stycznia - Synaksa Siedemdziesięciu Apostołów.

Podczas tych uroczystych nabożeństw czytany jest akatyst, modlitwy, tropariony i kanony dla Archidiakona Szczepana.