Edmund spencer, angielski poeta epoki elżbietańskiej: biografia i twórczość

Kto nie zna Williama Szekspira?! Nazywa się go królem literatury angielskiej, a tymczasem mało kto wie, że miał on starszego towarzysza, w pewnym sensie nauczyciela, który również zrobił o wiele za dużo dla literatury brytyjskiej, zwłaszcza poezji. Chodzi o Edmunda Spensera i to jego biografii i twórczości poświęcony jest ten materiał.

Informacje ogólne

Jeśli Edmund Spenser, poeta epoki elżbietańskiej, był starszym współczesnym Szekspira, to można sobie wyobrazić, jak dawno temu żył!

W tym przypadku nie jest absolutnie żadnym zaskoczeniem, że dokładna data urodzenia "poeta poetów" - czyli jak ten utalentowany autor był znany za życia - nie wiadomo na pewno. Sugeruje się, że to szczęśliwe wydarzenie miało miejsce w 1552 lub 1553 roku. Urodził się w Londynie, przyszły pisarz w ubogiej rodzinie, która jednak wywodziła się ze starożytnego rodu (pochodził od samego początku z małego miasteczka Burnley, w Lancashire). Nie wiadomo też dokładnie, kim z zawodu był ojciec Edmunda Spencera. Prawdopodobnie służył jako najemny czeladnik w cechu krawców. Miał na imię Jan, jego matka miała na imię Elżbieta. Wiadomo, że Edmund miał co najmniej jedną siostrę i kilku braci.

Lata szkolne

W 1561 roku ten sam Cech Krawców, w którym najwyraźniej pracował ojciec wielkiego poety, założył własną szkołę - choć tylko dla dzieci kupców. Ośmio- czy dziewięcioletni Spencer Młodszy został jednak zapisany - być może dlatego, że prosił o niego ojciec? - i wraz z innymi kolegami z klasy zaczęli zgrzytać zębami na temat granitu nauki. Czego uczono uczniów w Cechu Krawców w tym czasie? Wszystko jednak, jak wszędzie: języki (obowiązkowo greka i łacina, plus hebrajski - to było bardzo nietypowe), ortografia, literatura starożytna. Dyrektorem szkoły był Richard Mulcaster, znany pedagog i humanista, pewnie dlatego edukację chłopców traktowano poważnie.

W szkole Edmund Spencer przebywał do szesnastu lub siedemnastu lat: ukończył ją w 1569 roku, a czas w niej spędzony był dla niego szczęśliwy, gdyż zaznaczył się początkiem działalności twórczej. To właśnie w szkole Spenser zaczął pisać swoje pierwsze wiersze, a niektóre z jego wysiłków zostały nawet opublikowane w książce Jana van der Noodta, który umieścił je pod tą samą okładką, co swój antykatolicki traktat.

Lata uniwersyteckie

W tym samym roku 1569 nastąpił kolejny kamień milowy dla Spencera: został zapisany do Pembroke Hall na Uniwersytecie Cambridge. Nazywał się sizar, co oznaczało, że miał ograniczone środki finansowe i wykonywał różne prace domowe w zamian za nocleg i jedzenie.

W Cambridge przyszły luminarz angielskiej poezji nadal pisał, a także poznał wiele osób, które później wywarły na niego ogromny wpływ (wśród nich, a może przede wszystkim Gabriel Harvey, wykładowca retoryki z Cambridge, który sterował okrętem Spensera, pomagając mu poruszać się po oceanie literatury światowej). Większość studiów Edmunda dotyczyła literatury, choć bardziej po angielsku niż w jakimkolwiek innym języku.

Logicznym zakończeniem czasu spędzonego na uniwersytecie, z którym ostatecznie rozstał się w 1577 roku, było otrzymanie przez przyszłego geniusza poezji angielskiej najpierw BA (w 1573 roku), a następnie - Master (trzy lata później).

Droga do przodu

Po ukończeniu studiów nasz bohater pracował przez rok w Kent jako sekretarz biskupa Rochester, ale potem wrócił do domu. Jeszcze przed wyjazdem Edmund poznał hrabiego Leicester, Roberta Dudleya, ulubieńca królowej Elżbiety, aktywnego męża stanu i bynajmniej nie ostatniego człowieka na dworze. Po powrocie z Kentu, Spencer dołączył do służby.

Robert Dudley dołącza do grona osób, które wpłynęły na Spencera i udzielały mu stałej pomocy i wsparcia. I to właśnie Dudley pośrednio pomógł Spenserowi poznać Philipa Sidneya, innego angielskiego poetę, założyciela "Areopagus", gdzie Spencer został następnie przyjęty i którego celem było przekształcenie literatury. Znawca tej ostatniej, zainteresowany nie tylko jej praktyką, ale i teorią, Spencer nie miał bynajmniej oporów przed wprowadzeniem do poezji czegoś nowego.

Spenser służył u Dudleya aż przez rok, po czym został sekretarzem lorda Greya w Irlandii, która w tym czasie była w stanie wojny. Efektem tego, co zobaczył i zreinterpretował w kraju Leprechaunów (w tym w dużej mierze politycznym) był jedyny utwór prozatorski poety - "Spojrzenie na obecny stan Irlandii". Dzieło zostało wydrukowane dopiero wiele lat później, w 1633 r.

Spencer mieszkał w Irlandii nieco ponad szesnaście lat (z roczną przerwą kilkakrotnie na wyjazd do Anglii). To tam po raz pierwszy w życiu stał się właścicielem ziemskim - w 1582 roku wydzierżawił ziemię i dom w hrabstwie Kildare. Jego celem było zostanie właścicielem ziemskim i członkiem miejscowej szlachty, co stopniowo mu się udawało. W czasie pobytu w Irlandii kilkakrotnie zmieniał stanowiska i posterunki, nawiązał wiele przydatnych znajomości i przyjaźni. To właśnie w Irlandii poznał Waltera Raleigha, innego elżbietańskiego ulubieńca, poetę i pisarza, który walnie przyczynił się do wydobycia na światło dzienne głównych dzieł Spensera - "Fairy Queen" (do czego wrócimy nieco później).

Pod koniec XVI wieku w Irlandii wybuchły bunty, płonęły dwory, lordowie porzucali swoje domy. Rodzina Spencera nie została oszczędzona - jego posiadłość została spalona, a dobytek splądrowany. Wkrótce potem, w sprawach służbowych, Spencer udał się do Londynu, gdzie zmarł nagle w styczniu 1599 roku. Miał zaledwie 46 lub 47 lat.

Życie osobiste

Edmund Spencer był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się w 1579 roku, z córką i synem. Jego pierwsza żona zmarła wcześnie, a w 1594 roku poeta ożenił się ponownie. Jego druga żona urodziła mu syna.

Podczas pobytu na dworze, Edmund miał krótkie romanse z kobietami. Nie wiadomo, czy Spenser wiązał się również z mężczyznami - niektórzy badacze sugerują, że jego związek z Gabrielem Harveyem nie sprowadzał się wyłącznie do przyjaźni.

Dzieło Edmunda Spensera

Po pokryciu szczegółów życia angielskiego poety, teraz możemy słusznie przejść do rozmowy o jego twórczości. Choć nie możemy mówić szczegółowo o każdym z jego dzieł, możemy wskazać te najbardziej znaczące.

"Kalendarz pasterski"

Było to pierwsze obszerne dzieło napisane przez Spensera, które ujrzało światło dzienne. Spencer w ciągu swojego życia tworzył w wielu różnych gatunkach i odcisnął na nich swoje piętno, ale jak wielu, zaczynał od pastorału (dzieła opisującego sielskie życie pasterzy i pasterek na pustkowiu). jest dokładnie taki sam jak kalendarz pasterski "Kalendarz Pasterza" i odnosi się do (...). Dlaczego kalendarz..? Tak, bo jest dwanaście eklog (ekloga to poemat o życiu pasterzy, zwykle miłosny), a nazwa każdej z nich pokrywa się z nazwą konkretnego miesiąca w roku.

Wiele z postaci "Kalendarz Pasterza" mieli swoje prototypy w prawdziwym życiu. Sam Edmund Spencer występował tam jako Colin Clout. "Kalendarz pasterski" wywołał wielki rezonans, odniósł pewien sukces, a jego autor, jak to się mówi, obudził się sławny. Poemat, nazywany obecnie kamieniem milowym w rozwoju poezji brytyjskiej, przyniósł Spenserowi spore dochody, a on sam był mile widziany na dworze, gdzie często gościł w towarzystwie Roberta Dudleya.

"The Fairy Queen"

Wymyślony na długo przed tym, poemat epicki, "...dzieło życia Spencera..", "Królowa wróżek" ujrzał światło dzienne dopiero w 1590 roku. A raczej opublikowano wówczas tylko trzy pierwsze księgi z sześciu, z których to właśnie składa się dzieło (zawiera także jeden fragment znany jako "Pieśń o zmianie"). Ale nawet ich dorobek był więcej niż wystarczający, by natychmiast i jednogłośnie uznać Brytyjczyka za pierwszego żyjącego poetę.

Według relacji samego Spensera, ogólną ideą i motywacją dla tego poetyckiego dzieła było przekonanie każdego szlachcica - w tym królowej Elżbiety - do zachowania przyzwoitości, moralności i cnoty. Tworząc ją, Edmund inspirował się takimi autorami jak Homer, Wergiliusz i inni.

"Królowa wróżek" składa się z sześciu części. W każdym z nich położono historia życia ...jakiś rycerz, jakaś legenda... W każdej książce jeden lub drugi rycerz, reprezentujący jakąś cnotę lub inną, musi walczyć z jakąś przywarą. Swoją drogą, jednym z tych rycerzy jest król Artur. Jak w "Kalendarz Pasterza", bohaterowie tego epickiego dramatu mają życiowe prototypy. Tak więc władca wróżek jest wszechwładcą samej Brytanii.

Zbiór "Skargi"

Almanach ten, wydany w 1591 roku, zawiera różnorodne prace. Obejmuje ona cykl sonetów Edmunda Spensera, przekłady oraz dziewięć wierszy - "Ruiny Rzymu", na przykład, lub "Łzy Muz", - a nawet bajkę. Wszystkie te rozbieżne rzeczy łączy temat - dotyczą one przemijalności istnienia i wszystkiego, co ziemskie i egzystencjalne.

Przyczynek do literatury angielskiej

Co takiego zrobił dla brytyjskiej poezji Edmund Spenser, co dało mu prawo do miana Poety Poetów?? Całkiem sporo rzeczy. Na przykład:

1. Wnosi muzykalność do angielskiego wiersza tam, gdzie wcześniej jej brakowało.
2. Wykazał możliwość różnorodności metrycznej w poezji.
3. Wykazał się umiejętnością zachowania dźwięczności, plastyczności i giętkości wersu w każdym utworze.
4. Wypełnił swoje wiersze obrazowaniem i aliteracją.
5. Połączył język starobrytyjski ze swoją nowoczesną składnią, aby podnieść jakość powstałego wiersza.
6. opracował strofę o dziewięciu wersach (z których wszystkie poza ostatnim były pentametrem jambicznym, a ostatni heksametrem).
7. Wynalazł zmienioną formę klasycznego sonetu (""chained quatrains").

Jest to biografia Edmunda Spencera, poety poetów, w pewnym sensie twórcy literatury angielskiej.