Klasztor Świętopełka Ławryszewskiego: zdjęcie, opis, recenzje

Zadowolony

Mnich na czele księstwa
Znaczenie głównych nazwisk
Serce duchowości i kultury
Niefortunny fakt
Zmarnowany wysiłek
Odrodzenie klasztoru Ławryszewskoje Swiato-Jelizjewskoje
Informacje zwrotne od odwiedzających klasztor

Na terytorium Białorusi, w pobliżu wsi Gnesichi, która rozciąga się na prawym brzegu Niemna, znajduje się starożytny klasztor św. Elisevskiego Lavryshevskiego, który uważa się za założony nie później niż w 1260 roku. Przez kilka wieków jego znaczenie historyczne i duchowe było tak duże, że już po stu latach określano go mianem lawry. Nakreślmy pokrótce historię klasztoru.

Mnich na czele księstwa

Założenie klasztoru w Ławryszewie przypisuje się młodemu wojewodzie Wojciszelkowi, którego ojciec Mendowg przeszedł do historii jako założyciel pierwszej dynastii książąt litewskich. Nie chciał zbezcześcić swojej duszy światowymi próżnościami, więc złożył śluby zakonne i przyjął imię Lavrentii, udał się w głąb puszczy i zamieszkał na brzegu rzeki Neman w nędznej celi, którą zbudował własnymi rękami. Stopniowo dołączali do niego inni poszukiwacze świętego życia. W ten sposób, według Kroniki Galiusza-Wołynia, w latach 1257-1260 powstał Ławryszewski Klasztor św. Elizeusza.

Ale pobożny mnich nie był długo skazany na życie z dala od świata. W 1263 r. jego ojciec, który rządził Wielkim Księstwem Litewskim, został zamordowany, a św. Wawrzyniec, opuściwszy założony przez siebie klasztor, stłumił bunt, który ogarnął królestwo. Przywróciwszy porządek w osieroconym księstwie, kierował nim w latach 1264-1267, łącząc działalność państwową z posługą klasztorną. Dopiero gdy życie wróciło do poprzedniego biegu, Ławrenty przekazał panowanie swojemu następcy - wielkiemu księciu Szwarnowi, a sam udał się do Wołynia, gdzie wstąpił do wspólnoty monastycznej klasztoru w Ugrowie. Nigdy nie wrócił do swojego klasztoru, a dokładna data jego śmierci nie jest znana.

Znaczenie głównych nazwisk

Jeśli chodzi o nazwę założonego przez niego klasztoru, to według uczonych pochodzi ona od jego imienia zakonnego Lavrentiy, co w języku litewskim czyta się jako Ławrisz. Nadał on swoje imię okolicznym terenom - Ławryszewo, a także zbudowanemu tam klasztorowi.

Należy też wyjaśnić, jaki święty Boży jest wymieniony w nazwie monasteru Ławryszewskiego. Kroniki z końca XIII i początku XIV wieku podają, że Elizeusz to imię pierwszego przeora klasztoru, który kierował nim po odejściu Wawrzyńca, a który później został kanonizowany za swoje wielkie czyny pobożnościowe.

Serce duchowości i kultury

W ciągu tego stulecia liczba braci w Ławryszewskim Monasterze Świętego Eliasza tak wzrosła, że w 1365 roku był on już określany jako Ławra (monaster św. Eliasza). Należy zaznaczyć, że takim zaszczytem obdarzano tylko największe klasztory, które były uznanymi ośrodkami życia duchowego. W tym czasie w jego murach powstała słynna Ewangelia Ławryszewskiego, której ilustracje są prawdziwym arcydziełem średniowiecznej miniatury książkowej.

O znaczeniu Ławriszewskiego klasztoru św. Elizeusza w rozwoju kultury i oświaty dla mas świadczy fakt, że do początku XVI wieku posiadał on jedyną w okolicy szkołę dla dzieci chłopskich oraz bibliotekę, która zawierała ponad 300 tomów. Dokumenty z tej epoki wspominają również o bardzo dobrze rozwiniętej gospodarce klasztornej, w skład której wchodziła drukarnia, stajnia i szereg różnych warsztatów.

Niefortunny fakt

Ten błogosławiony okres w dziejach klasztoru zakończył się wraz z dwoma najazdami tatarskimi oraz z zawieruchą wojny inflanckiej (1558-1583). W ciągu kilkudziesięciu lat XVI wieku był kilkakrotnie plądrowany i palony doszczętnie. W rezultacie Bractwo zostało zredukowane do pięciu ludzi, na czele z ostatnim przeorem tego okresu, Hieromonkiem Leonty (Akolov). Kolejne stulecia nie przyniosły znaczącej poprawy życia Ławryszewskiego Monasteru św. Elisevskiego, a w 1836 roku, na mocy zarządzenia Świętego Synodu, został on zniesiony.

Zmarnowany wysiłek

Pierwsza próba odrodzenia niegdyś chwalebnego klasztoru Ławriszewskiego Swiato-Jelisejskiego miała miejsce na początku XX wieku, a związana jest z imieniem arcybiskupa Mitrofana (Krasnopolskiego), który został rozstrzelany w 1919 roku przez bolszewików, a następnie pierestrojka zaliczyła go do grona świętych męczenników.

Z jego inicjatywy Święty Synod wydał dekret i przydzielił następujące dokumenty konieczny dla fundusze pracy. Jednak to szlachetne przedsięwzięcie nie powiodło się. Podczas I wojny światowej klasztor znalazł się w strefie działań wojennych, a wszystkie jego budynki zostały spalone. W kolejnych latach o przywróceniu klasztoru nie było mowy, gdyż dochodzący do władzy bolszewicy podnieśli wojujący ateizm do rangi polityki państwa.

Odrodzenie klasztoru Ławryszewskoje Swiato-Jelizjewskoje

Dopiero wraz z błogosławionym okresem pieriestrojki, gdy radykalnie zmienił się stosunek państwa do religii, projekt wymyślony przez nowego męczennika Mitrofana otrzymał realną szansę realizacji. W 1997 roku mieszkańcy pobliskiej wsi Gnesichi oficjalnie zarejestrowali parafię prawosławną i otrzymali wkrótce wybudowaną cerkiew, a dziesięć lat później, gdy zakończono główne prace budowlane, powstał nowy, trzeci już monaster Ławryszewa. Dziś na terenie klasztoru stoi pomnik pierwszego opata, św. Elizeusza.

Obecnie klasztor św. Eutymnona znajduje się na terytorium Białorusi, w pobliżu wsi Gnesichi. Gniesicze, klasztor św. Elisejewa Ławryszewskiego znów stał się jednym z wiodących ośrodków duchowych Białorusi, który co roku przyciąga setki tysięcy pielgrzymów. Na terenie klasztoru znajdują się dwa komfortowe hotele typu europejskiego "Gostiniy Dvor" i "Monastyrskaia manor", gdzie goście mogą odpocząć od podróży i zebrać myśli przed zwiedzaniem świętych miejsc. Dla tych, którzy chcą doświadczyć ascetycznego życia w klasztorze, przygotowano dwie oddzielne sekcje dla osób odwiedzających klasztor mężczyźni i kobiety pielgrzymki.

Informacje zwrotne od odwiedzających klasztor

Dość znamienne są opinie tych, którzy odwiedzili klasztor i uznali za swój obowiązek pozostawić o nim opinie w księdze pielgrzymkowej lub wykorzystać do tego celu odpowiednie zasoby internetowe. Dlatego wśród różnorodności wyrażonych opinii chciałbym wyróżnić te, które podkreślają głęboką wdzięczność dla ludzi, którym udało się wskrzesić z zapomnienia sanktuarium, które przetrwało wieki, a później zostało zniszczone w płomieniach wojen i niepokojów społecznych.

Wiele ciepłych słów padło również pod adresem głównego kościoła Ławryszewskiego Klasztoru św. Elizeusza, wybudowanego w 2007 roku i poświęconego na cześć pierwszego opata, czcigodnego Elizeusza. W większości komentarzy zwraca się uwagę na przywiązanie jego twórców do tradycji dawnej epoki, które zostały wcielone w nowoczesne decyzje architektoniczne.

Sądząc po pozostawionych notatkach, zwiedzających bardzo interesują również wykopaliska archeologiczne prowadzone w pobliżu klasztoru, w miejscu, gdzie siedem i pół wieku temu pojawiły się jego pierwsze zabudowania. Wiele artefaktów wydobytych z ziemi jest pokazywanych zwiedzającym i pomaga im dowiedzieć się więcej o historii minionych wieków. Dotyczyło to zwłaszcza dwóch starożytnych sarkofagów odkrytych na terenie pobliskiego cmentarza klasztornego.