Muzeum nemcewicza w skokie: zdjęcia, historia, rzeczy do zobaczenia

Muzeum "Dworek w Nemcewiches" - Unikalny przykład architektury późnego baroku. Na Białorusi zachowało się niewiele dworków, większość z nich została zdziesiątkowana w tyglu wojny. Tym cenniejszy jest odrestaurowany pałac i dom patrymonialny polskiej szlachty, która przez kilka pokoleń zamieszkiwała te ziemie.

Słynna rodzina Nemcewiczów

Pierwsza wzmianka o rodzinie Niemcewiczów pochodzi z XVI wieku. Pierwotnie rodzina nosiła nazwisko Ursyn, co po łacinie oznacza "niedźwiedź" "niedźwiedź". W herbie tego szlacheckiego rodu widnieje wizerunek tego zwierzęcia. Od XVII wieku Ursynów postanowił zaznaczać ich pochodzenie z plemion germańskich, dodając do swojego nazwiska słowo Niemcewicz.

Wiadomo, że patriarchą rodu był Jerzy Ursyn. Jego pierwszym znanym dziedzicem był wnuk Kazimierz, który ożenił się z Krystyną Delowicką. Potomek tego rodu, Andrzej Jan pełnił funkcję ambasadora sejmu warszawskiego, będąc przedstawicielem Rady Sponim. W odpowiednim czasie Andrzej ożenił się z Zofią Godlewską, a ich syn Aleksander dodał do rodzinnego majątku wieś Skoki, gdzie później powstał piękny dwór rodzinny.

Wieś Skoki stała się lennem i domem rodzinnym Marceliusa Ursyna-Nemcewicza. Ożenił się z Jadwigą Suchodolską i miał 16 dzieci. Po śmierci rodziców majątek przeszedł na najstarszego syna Juliana, który stał się jedną z najbardziej znanych osobistości swoich czasów. Był pisarzem i politykiem Rzeczpospolitej. W 1890 roku majątek liczący 319 dessiatinów należał do Iwana Niemcewicza.

W 1905 roku odziedziczył ją jego syn, natomiast w 1923 roku majątek wraz z ziemią należał do siostry rodziny Zofii Pileckiej. Był domem pisarza Stanisława Ursyna Niemcewicza do 1939 roku, kiedy to został upaństwowiony. Rodzina Nemcewiczów opuściła Rosję i rozeszła się po Europie. Dziś możemy powiedzieć, że rodzina prawie przestała istnieć.

Architektura

Majątek Niemcewicze w Skokach, według najnowszych badań, powstał w 1777 roku. Projekt architektoniczny przez kogo nieznany. Niektórzy historycy uważają, że mógł to być specjalista z Warszawy. Zespół majątkowy składał się początkowo z dwupiętrowego dworu, kilku budynków gospodarczych i okazałego regularnego parku. Alejki parku prowadziły podróżnika nad brzeg rzeki Leśnej. Naprzeciwko głównego domu znajdowała się kaplica z grobowcem, który był miejscem ostatniego spoczynku kilku pokoleń właścicieli Niemcewiczów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej została zdemontowana.

Dom przodków został zbudowany w stylu późnobarokowym jako dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta. Najwyższą kondygnację wieńczył pokryty dachówką mansardowy dach ozdobiony dwoma symetrycznymi bocznymi niszami po każdej stronie domu. Dwór miał dwa wejścia, jedno od strony centrum, drugie od strony parku, którego główną ozdobą były tarasy. Przez dziesiątki lat rezydencja była zaniedbana, a prace konserwatorskie rozpoczęły się w 2006 roku. Dziś kilka pomieszczeń rezydencji jest otwartych dla zwiedzających.

Historia dworu

Osiedle Niemcewicze (Brześć) to jedyne tego typu dziedzictwo architektoniczne, które w dobrym stanie przetrwało do dziś w okolicach Brześcia. Przez kilka wieków był siedzibą rodziny polskich szlachciców. Przez lata przyjmowała znamienitych gości - Tadeusza Kościuszkę, Adama Czartoryskiego, cesarza Aleksandra III, Iana Fleminga i innych mężów stanu, działaczy kultury, pisarzy i muzyków.

Dom uległ kilku poważnym zniszczeniom, ale pozostał prawie nietknięty. W pałacu tym na początku XX wieku przechowywano obrazy Leonarda da Vinci, van Dycka i innych artystów. Rodzina Ursynów-Nemcewiczów posiadała kiedyś unikatowe artefakty, takie jak papierośnica Napoleona, autograf Jerzego Waszyngtona i wiele innych. Część została zabrana przez rodzinę za granicę, ale część zginęła w kamieniach młyńskich rewolucyjnych czasów i wojen.

Podczas I wojny światowej majątek stał się siedzibą księcia Leopolda Bawarskiego, który dowodził odcinkiem frontu niemieckiego. To tutaj w 1917 roku podpisano układ o zawieszeniu broni między Rosją a Niemcami. Pamiątką tego wydarzenia jest pomnik podpisania traktatu na osiedlu Niemcewicze w Skokach.

Niemcewicze opuścili dwór po 1939 r. Powodem ich emigracji było przyłączenie regionów Zachodniej Białorusi do BSRR. Po II wojnie światowej w dworku mieścił się internat. W 2010 roku dzieci zostały przeniesione do innych placówek, a prace rozpoczęły się w Muzeum Osiedla Pamięci w Niemce.

Dzień dzisiejszy

Muzeum Majątku Nemcewiczów oficjalnie otwarto w 2013 roku, ale już wtedy budynek od kilku lat znajdował się w stanie zaniedbania. Prowadzono prace ogólnobudowlane i remontowe w 10 pomieszczeniach pałacu, zakończone w 2015 r. Dziś zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem po kilku eksponatach, kolejne 10 sal ma być odrestaurowane. W muzeum znajdą się trybuny, salony muzyczne, biblioteka, salon artystyczny, sale wystawowe i wiele więcej.

Niestety, nie zachował się majątek, który należał do majątku Niemcewicze. W 1915 roku całe wyposażenie ewakuowano do Kaługi, z dala od frontu I wojny światowej, ale wszelkie ślady po ładunku zaginęły. Wszystkie eksponaty wystawione w salach skansenu zostały zakupione przez pracowników specjalnie dla dworu na aukcjach oraz od osób prywatnych. Ekspozycja ma na celu ukazanie typowego sposobu i struktury życia szlacheckiej klasy panującej. Do 2017 roku udostępniono 6 pomieszczeń na pierwszym piętrze.

Bieżąca ekspozycja

Kilka wystaw jest dostępnych dla zwiedzających - zbrojownia, sypialnia, gabinet, jadalnia, sala ceremonialna i sala muzyczna. Kilka osobnych pomieszczeń poświęconych jest najsłynniejszemu członkowi rodziny Nemcewiczów, Julianowi. Jako pisarz, poeta, osoba publiczna i polityk odcisnął ogromne piętno na kulturze Białorusi i Polski. W tworzeniu ekspozycji brali udział nie tylko pracownicy i zwykli obywatele, ale także celnicy. Część cennych przedmiotów została przekazana z muzeum regionalnego.

Po otwarciu muzeum "Dwór Niemcewiczów" stała się centrum kulturalnym, które stało się tradycyjnym miejscem. Bale, na których odtwarzany jest duch i atmosfera szlacheckiej rozrywki cieszą się popularnością wśród publiczności. Inną coroczną imprezą, która odbywa się we dworze jest festiwal historii wojskowości, który rekonstruuje podpisanie rozejmu między Rosją a Niemcami w 1917 roku.

Co warto zobaczyć

Z całego wnętrza majątku Niemcewicze dobrze zachowała się tylko żeliwna klatka schodowa. Jego części zostały odnalezione w piwnicy, brakujące elementy zostały odlane w całości i zainstalowane na terenie zabytku. Niewielka część wysłanych do Kaługi obrazów Niemcewicza ocalała, ale obecnie są one eksponowane w muzeum w Kałudze.

Pod koniec lat 80. niedaleko miasta Grodna strażnicy graniczni natrafili na skarb, wykonany niegdyś przez opuszczających kraj Niemców. W muzeum znajdowała się buzdygan, trochę sreber i starożytna szabla, ale większość skarbów zniknęła. Dziś sale dworskie odtwarzają wnętrza z XIX wieku. W Zbrojowni zwiedzający mogą podziwiać zbroje, kolekcję broni z zimnej stali, kusze i skóry niedźwiedzi.

Niebieski salonik jest przeznaczony na salę przyjęć, można tu zobaczyć antyczne meble, fortepian i zegar z wybiciem. Dyrektor muzeum powiedział, że część pomieszczeń jest niedostępna dla zwiedzających, ponieważ nie ma tam wystawy, ale wszystkie prace konserwatorskie zostały zakończone. Administracja kupuje rocznie ponad 100 cennych przedmiotów od osób prywatnych, na aukcjach, a wiele jest przekazywanych przez służby celne.

Nie tak dawno celnicy zarekwirowali na granicy 10 unikatowych przedmiotów - porcelanową karetkę, kilka obrazów, zegar i inne - i przekazali je do Dworu Niemcewiczów. Muzeum zauważa, że napływ turystów stale rośnie: np. tylko w pierwszym półroczu 2018 r. wystawę odwiedziło 7 tys. osób.

Weź udział

W dworku rodziny Ursynów-Nemcewiczów odbywały się liczne przyjęcia, koncerty, bale i inne uroczystości. Administracja muzeum postanowiła wskrzesić starą tradycję, aby zwiedzający mogli wziąć udział w ekscytujących wydarzeniach. Panuje niespotykana gorączka sesji zdjęciowych w zabytkowych wnętrzach - kolejka jest zarezerwowana na kilka miesięcy wcześniej.

Tradycją stały się już bale organizowane w zabytkowych wnętrzach. Bal Noworoczny w Dworze Niemcewiczów w 2019 roku zgromadził ponad 100 gości. Podstawowym wymogiem stawianym uczestnikom była XIX-wieczna etykieta, na którą składa się odpowiedni strój, umiejętność prowadzenia rozmowy i chęć do tańca. Po balu goście wyruszyli na przejażdżkę sankami po parku. W tym roku zaplanowano jeszcze kilka innych imprez, na które zapraszamy wszystkich chętnych.

Muzeum Majątku Niemcewicze znajduje się we wsi Skoki, w powiecie brzeskim, przy ulicy Mira, 46B.