Przystąpienie usa do ii wojny światowej: przyczyny, data, konsekwencje, fakty historyczne

Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej po japońskim ataku na centralną bazę marynarki wojennej amerykańskiej Floty Pacyfiku w Pearl Harbour. W Europie walczyli we Francji (głównie w Normandii), Włoszech, Holandii, Niemczech, Luksemburgu i Belgii. Były też amerykańskie siły zbrojne w Tunezji, Maroku, Algierii, Azji Południowo-Wschodniej i na Pacyfiku. W tym artykule wyjaśnimy, dlaczego USA zaangażowały się w wojnę i jakie wydarzenia do niej doprowadziły.

Wydarzenia poprzedzające

Amerykańskie wejście w drugą wojnę światową było dalekie od natychmiastowego. Ameryka nie była pierwotnie zaangażowana w konflikt w Europie. Dopiero w 1941 roku wejście Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej stało się faktem. W tym czasie minęły już ponad dwa lata od ataku Hitlera na Polskę.

Mimo że do tej pory Ameryka nie brała udziału w wojnie, panował napięty klimat społeczny. Istniało poczucie, że nie da się trzymać z dala. Przyczyniły się do tego alarmujące wydarzenia na świecie.

Japończycy, którzy występowali jako sojusznicy Niemiec, wykorzystali klęskę Francji, żądając we wrześniu 1940 r. prawa do założenia swoich baz lotniczych w Wietnamie Północnym. Zagrażało to Indonezji, gdzie znajdowały się pola naftowe, oraz Singapurowi.

W lipcu 1941 roku Japonia oficjalnie ogłosiła swoje agresywne plany. Na specjalnie zwołanej konferencji ogłoszono decyzję o dalszym posuwaniu się na południe. To wtedy protektorat nad Indochinami.

Doktryna Stimsona

Po tych wydarzeniach amerykańskie stosowanie Doktryny Stimsona, zwanej też m.in "doktryna nieuznawania", nie mógł być już stosowany.

Przypomnijmy, że Henry Stimson był amerykańskim sekretarzem stanu, który wolał unikać komplikacji z japońskim rządem. 10 lat wcześniej sformułował stanowisko Ameryki w sprawie imperialnej agresji w Chinach.

Agresja rozpoczęła się w 1931 roku, po czym Chiny liczyły na wsparcie USA i Ligi Narodów. Amerykanie oświadczyli jednak, że działania japońskie były zgodne z paktem Brianda-Kellogga z 1928 roku, który mówił o rezygnacji z wojny w sprawach polityki narodowej. Kiedy siły japońskie zaczęły posuwać się w głąb Chin, Stimson opowiedział się za postawą nieuznawania japońskiego podboju.

W 1933 roku Stimson podał się do dymisji. Nowym sekretarzem stanu zostaje Cordell Hull, którego sytuacja zmusza do bardziej zdecydowanych działań.

Sankcje gospodarcze

Już następnego dnia po ustanowieniu protektoratu nad Indochinami władze USA nakładają embargo na dostawy ropy i produktów naftowych do Japonii. Marynarka otrzymuje rozkaz, by nie dopuścić tankowców żadnego z państw trzecich do wysp japońskich. Wszystkie aktywa tego kraju w USA są zamrożone.

Wojska amerykańskie stacjonujące na Hawajach są postawione w stan gotowości. Do Chin wysłano oddział amerykańskich oficerów. Kanał Panamski zostaje zamknięty dla japońskich statków.

W październiku premier Azji, Konoe, podaje się do dymisji wraz z całym rządem. Generał Hideki Tojo, znany ze swojej agresywnej polityki, zajmuje jego miejsce.

Negocjacje

Między krajami trwają negocjacje, ale zmierzają one donikąd.

Historycy twierdzą, że wszystkie zaangażowane strony od początku wiedziały, że nie będą w stanie osiągnąć kompromisu - prawdziwe starcie miało nastąpić dopiero za jakiś czas.

24 listopada Departament Stanu wysyła notę do rządu japońskiego odrzucającą proponowane porozumienie i krytykującą ich stanowisko. Amerykanie żądają wycofania się z Indochin i Chin oraz zawarcia paktu o nieagresji z Holandią, Chinami, Wielką Brytanią, USA, Tajlandią i ZSRR. Tylko pod tymi warunkami Ameryka była skłonna wznowić handel.

W Tokio nota sekretarza Hulla została odebrana jako ultimatum, z którego wynikało, że tylko wojna może rozwiązać spór.

Atak na Pearl Harbor

O godzinie 7:55 czasu lokalnego 7 grudnia japońskie siły powietrzne uderzają w amerykańską bazę wojskową w Pearl Harbor. W terminologii japońskiej atak ten znany jest jako Operacja Hawaii.

Amerykańska Flota Pacyfiku straciła pięć pancerników, trzy kolejne zostały uszkodzone. Trzy niszczyciele i trzy lekkie krążowniki zostały wycofane z akcji. Amerykanie stracili około 300 samolotów na lotniskach, które znajdowały się w bliskiej odległości od Pearl Harbour. Amerykanie stracili około 2,400 zabitych.

Japończycy również ponieśli straty. Stracili 29 samolotów i kilka okrętów podwodnych z całą załogą.

7 grudnia 1941 r - data wejścia W czasie II wojny światowej USA.

Zobowiązania wstępne

W ciągu sześciu godzin od tego ataku amerykańskie okręty podwodne i wojenne otrzymały rozkaz rozpoczęcia działań wojennych przeciwko Japonii na Pacyfiku. Powodem przystąpienia Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej było nie tylko to, że nie można było zignorować agresora znajdującego się obok, ale także to, że agresor jako pierwszy zadał miażdżący cios, którego po prostu nie można było zignorować.

W Kongresie amerykańska głowa państwa Roosevelt wygłasza przemówienie, w którym wypowiada wojnę Japonii. Tym samym wejście USA do II wojny światowej nastąpiło po klęsce w Pearl Harbour. Reakcja była praktycznie natychmiastowa.

Dowództwo Pacyfiku otrzymało rozkaz rozpoczęcia kampanii podwodnej i powietrznej przeciwko Japonii. Wszystkie okręty podwodne miały oficjalne pozwolenie na zatopienie każdego statku pod japońską banderą bez ostrzeżenia.

Dla Japonii atak na Pearl Harbour był w zasadzie odpowiedzią na notę Hulla. Fakt, że wejście USA do II wojny światowej nie nastąpiło po bezpośrednim ataku na własną bazę wojskową, został następnie obarczony winą przez aliantów. Zganili ich za amerykańską postawę wyczekiwania do ostatniej chwili, w próbie uniknięcia konfliktu.

Wypowiedzenie wojny przez mocarstwa europejskie

Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej, ich europejscy sojusznicy zobowiązali się do wsparcia Japonii. Już 11 grudnia Włochy i Niemcy wypowiedziały wojnę Ameryce. Dwa dni później Węgry, Rumunia i Bułgaria zrobiły dokładnie to samo.

Pakt Trójstronny został podpisany pomiędzy Japonią, Niemcami i Włochami. Dokument ten oficjalnie deklarował, że te trzy kraje są gotowe walczyć z USA i Anglią do gorzkiego końca i że w żadnym wypadku nie będą, na jakich zasadach nie zgodzi się na zawarcie odrębnego pokoju.

Hitler wygłosił swoje przemówienie o wypowiedzeniu wojny Ameryce w Reichstagu w czasie, gdy armia niemiecka przeżywała pierwsze poważne problemy na terytorium sowieckim. Tymczasem USA i Niemcy prowadziły w rzeczywistości niezadeklarowaną wojnę na Oceanie Atlantyckim. W tej sytuacji jednak Roosevelt wstrzymał się z decyzją, chcąc zobaczyć, co zrobi nazistowski dyktator.

Japońskie sukcesy

Po udanej operacji w Pearl Harbour, Japończycy zmusili USA do udziału w II wojnie światowej. A inicjatywa na Pacyfiku była po ich stronie.

Azjaci posuwali się stale naprzód. Podczas kilkumiesięcznego konfliktu, jaki prowadzili w Azji Południowo-Wschodniej i na Pacyfiku, udało im się zająć Singapur, Malezję, Birmę, większość Indonezji, Filipiny, część Nowej Gwinei, Hongkong, Wake, Guam, Wyspy Salomona i Nową Brytanię.

Około 150 milionów ludzi na terytoriach okupowanych przez Japończyków.

Następstwa

Mówiąc krótko o wejściu USA do II wojny światowej i następstwach tego wydarzenia, warto uznać, że amerykańskie zaangażowanie przyczyniło się do wczesnego pokonania faszyzmu. Choć nie tak szybko, jak wielu się spodziewało. W dodatku w Europie przez długi czas nie było wojsk amerykańskich.

Aktywne kampanie wojskowe Amerykanów rozwijały się na Pacyfiku i na Morzu Śródziemnym, bezpośrednio w Afryce Północnej.

W Europie Zachodniej Amerykanie rozpoczęli bezpośrednie operacje wojskowe dopiero po konferencji teherańskiej w końcu 1943 r. Spotkali się tam przywódca ZSRR Józef Stalin, prezydent USA Franklin Delano Roosevelt i Churchill, szef brytyjskiego rządu.

Głównym wynikiem konferencji był pakt o otwarciu frontu alianckiego. W wyniku operacji "Overlord" Północno-zachodnia Francja została szybko wyzwolona. Niemcy były od tej pory skazane na klęskę, która była tylko kwestią czasu.

Amerykanie stracili na wojnie w sumie 418 tysięcy ludzi. Ponad 670 tysięcy innych zostało rannych, ponad 130 tysięcy wzięto do niewoli. 74 tys. amerykańskich żołnierzy wciąż pozostaje nierozliczonych.