Analiza utworu muzycznego: przykład, podstawy teoretyczne, technika analizy

Słowo "analiza" tłumaczy się z greki jako "rozpad" lub "rozbiór". Analiza muzyczno-teoretyczna utworu to naukowe badanie muzyki, które obejmuje:

1. Badanie stylu i formy.
2. Definiowanie języka muzycznego.
3. Zbadaj, jak ważne są te elementy dla wyrażenia przesłania utworu i jak ze sobą współgrają.

Przykładem analizy dzieła muzycznego jest metoda, która polega na rozłożeniu całości na mniejsze części. W przeciwieństwie do analizy przychodzi synteza, technika polegająca na łączeniu poszczególnych elementów w całość. Te dwa pojęcia są ze sobą ściśle powiązane, gdyż tylko ich połączenie prowadzi do głębokiego zrozumienia zjawiska.

Dotyczy to również analizy utworu muzycznego, która w ostateczności powinna prowadzić do uogólnienia i lepszego zrozumienia przedmiotu.

Znaczenie terminu

Istnieją szerokie i wąskie zastosowania tego terminu.

1. Analityczne badanie wszelkich zjawisk muzycznych, wzorców:

• struktura kierunku studiów lub mniejszości;
• Zasada działania funkcji harmonicznej;
• normy metryki podstawa konkretny styl;
• Prawa kompozycji utworu muzycznego jako całości.

W tym sensie analiza muzyczna łączy się z pojęciem "muzykologii teoretycznej".

2. Badanie dowolnej jednostki muzycznej w ramach jednego konkretnego dzieła. Jest to definicja węższa, ale bardziej powszechna.

Podstawy teoretyczne

W XIX wieku nastąpił aktywny rozwój tego działu muzyki. Wielu muzykologów sprowokowało aktywny rozwój analizy dzieł muzycznych z ich dziełami literackimi:

1. А. Б. Marks "Ludwig Beethoven. Life and Work". Praca ta, napisana w pierwszej połowie XIX wieku, była jednym z pierwszych przykładów monografii zawierającej analizę utworów muzycznych.

2. Х. Podręcznik kompozycji fugowej Riemanna, Kwartety smyczkowe Beethovena. Ten niemiecki muzykolog opracował doktrynę harmonii, formy i metrum. Na jej podstawie pogłębił teoretyczne metody analizy dzieł muzycznych. Jego pisma analityczne miały ogromne znaczenie dla postępu tej dziedziny muzyki.

3. Praca G. "Przewodnik po koncertach" Kretschmara przyczynił się do rozwoju teoretycznych i estetycznych metod analizy w muzykologii zachodnioeuropejskiej.

4. А. Schweitzer, w swoim dziele literackim I. С. Bach." rozpatrywał dzieła muzyczne kompozytorów w trzech zunifikowanych aspektach analizy:

• Teoretyczne;
• wykonujący;
• estetyczne.

5. W jego Z trzytomowej monografii Beethovena autorstwa P. Becker analizuje sonaty i symfonie największych kompozytorów poprzez ich ideę poetycką.

6. Х. Leuchtenritt, "Badanie formy muzycznej" oraz "Analiza utworów fortepianowych Chopina". Prace autorów łączą wysoki poziom naukowy i teoretyczny analizy i obrazowania z ocenami estetycznymi.

7. А. Lorenz, "Tajemnice formy u Wagnera". W tym dziele literackim pisarz przeprowadza badania oparte na szczegółowej analizie oper niemieckiego kompozytora R. Wagner. Ustala nowe rodzaje i działy analizy form dzieła muzycznego: syntetyzowanie wzorów scenicznych i muzycznych.

8. Prace francuskiego muzykologa i działacza społecznego R. Rolland. Wśród nich znajduje się utwór kompozytora symfonii, symfoników i oper "Beethoven. Wielka Era Kreatywności. Rolland analizuje muzykę różnych gatunków w twórczości kompozytora: symfonie, sonaty i opery. Tworzy własną, unikalną metodę analityczną, która opiera się na poetyckich, literackich metaforach i skojarzeniach. Metoda taka wykracza poza ścisłe ramy teorii muzycznej na rzecz swobodnego rozumienia semantycznej zawartości obiektu sztuki.

Metoda ta wpłynie na rozwój analizy muzycznej w ZSRR i na Zachodzie.

Muzykologia rosyjska

W XIX wieku obok zaawansowanych tendencji w myśli społecznej nastąpił intensywny rozwój muzykologii w ogóle, a analizy muzycznej w szczególności.

Rosyjscy muzykolodzy i krytycy skupili swoje wysiłki na ugruntowaniu tezy, że każde dzieło muzyczne wyraża pewną ideę, przekazuje pewne myśli i uczucia. Po to właśnie powstają wszystkie dzieła sztuki.

А. Д. Ulybyshev

Jeden z pierwszych rosyjskich pisarzy muzycznych i aktywistów A. Д. Ulybyshev. Swoimi pracami "Beethoven, jego krytycy i interpretatorzy" oraz "Nowa biografia Mozarta" pozostawił niezwykły ślad w historii myśli krytycznej.

Obie te prace literackie zawierają analizy z ocenami krytycznymi i estetycznymi licznych dzieł muzycznych.

В. Ф. Odoevsky

Nie będąc teoretykiem, rosyjski pisarz zwrócił się do rosyjskiej sztuki muzycznej. Jego prace krytyczne i publicystyczne wypełnione są analizami estetycznymi wielu dzieł, głównie oper autorstwa M. И. Glinka.

А. Н. Serov

Kompozytor i krytyk zapoczątkował metodę analizy tematycznej w rosyjskiej teorii muzyki. Jego esej "Rola pojedynczego motywu w całej operze "Życie za cara"" zawiera przykłady arkuszy muzycznych, z którymi A. Н. Serov badał kształtowanie się końcowego chóru i jego tematyki. Jej powstanie, zdaniem autora, polega na dojrzewaniu głównej idei patriotycznej opery.

Tematyczność uwertury "Leonora"" zawiera analizę związków między tematami uwertury i opery L. Beethoven.

Znani są również inni rosyjscy postępowi muzykolodzy i krytycy. Na przykład B. Л. Jaworski, który stworzył teorię rytmu harmonicznego i wniósł wiele nowych pomysłów do analizy złożonej.

Rodzaje analiz

Najważniejsze w analizie jest ustalenie prawidłowości rozwoju dzieła. Muzyka jest przecież zjawiskiem czasowym, odzwierciedlającym wydarzenia w trakcie jej rozwoju.

Rodzaje analizy dzieła muzycznego:

1. Temat.

Temat muzyczny jest jedną z głównych form reprezentacji obrazu artystycznego. Ten rodzaj analizy to porównanie, badanie tematów i całego rozwoju tematycznego.

Pomocne jest również określenie gatunkowego pochodzenia każdego tematu, gdyż każdy poszczególny gatunek implikuje inny zakres środków wyrazu. Dzięki określeniu gatunku, na którym opiera się dzieło, możemy dokładniej zrozumieć jego sens.

2. Analiza poszczególnych elementów, które są wykorzystane w danym utworze:

• miernik;
• rytm;
• harmonia;
• barwa;
• dynamika;

3. Analiza harmoniczna utworu muzycznego (przykłady i bardziej szczegółowe opisy zostaną podane poniżej).

4. Polifoniczne.

Ten typ obejmuje:

• Rozważania nad fakturą muzyczną jako szczególnym sposobem prezentacji;
• Analiza melodii, najprostszej pojedynczej kategorii, która zawiera pierwszą jedność artystyczną środki wyrazu.

5. Wykonanie.

6. Analiza formy kompozycyjnej. Podsumowuje W poszukiwaniu typu i formy oraz w badaniu zestawień tematów i rozwoju.

7. holistyczne. Ten przykład analizy utworu muzycznego nazywany jest również holistycznym. Opiera się na parsowaniu formy kompozycji i łączy to z analizą wszystkich składników, ich interakcji i rozwoju jako całości. Ostatecznym celem tego typu analizy jest badanie pracy jako zjawiska społecznego i ideologicznego ze wszystkimi jego historycznymi powiązaniami. Leży na pograniczu teorii i historii muzykologii.

Niezależnie od rodzaju analizy, konieczne jest poznanie tła historyczno-stylistycznego i gatunkowego.

Wszystkie rodzaje analizy zakładają czasową, sztuczną abstrakcję, oddzielenie danego elementu od innych. Jest to niezbędne do przeprowadzenia obiektywnego dochodzenia.

Dlaczego analiza muzyczna??

Może on służyć do różnych celów. Na przykład:

1. Badanie poszczególnych elementów dzieła, języka muzycznego jest wykorzystywane w podręcznikach i pracach teoretycznych. W badaniach naukowych takie składniki muzyki i wzorce formy kompozycyjnej poddawane są wszechstronnej analizie.
2. Fragmenty przykładów analizy utworów muzycznych mogą służyć udowodnieniu czegoś w prezentacji ogólnych problemów teoretycznych (metoda dedukcyjna) lub prowadzić słuchaczy do uogólniających wniosków (metoda indukcyjna).
3. W ramach studiów monograficznych, które skupiają się na konkretnym kompozytorze. Mowa tu o zwięzłej formie całościowej analizy utworu muzycznego według planu z przykładami, która jest integralną częścią badań historycznych i stylistycznych.

Plan

1. Wstępne badanie ogólne. Obejmuje on:

a) Obserwacja rodzaju formy (tercjowa, sonatowa itp.).п.);

b) Sporządzenie numerycznego schematu formy w ujęciu ogólnym, bez szczegółów, ale z podaniem nazw głównych tematów lub części i ich lokalizacji;

c) Analizuje utwór muzyczny według planu z przykładami wszystkich głównych części;

d) Określenie funkcji każdej części w formularzu (środek, kropka itp.).д.);

); a) Obserwacja rodzaju formy (trzyczęściowa, zestawienie, wariacja itp.).п.);

(e) Znajdź odpowiedzi na pytania, gdzie znajduje się kulminacja (jeśli w ogóle) i jakimi środkami jest osiągana;

g) Określenie kompozycji tematycznej, jej jednorodności lub kontrastu; jaki jest jej charakter i jakimi środkami jest osiągana;

h) Odkrywanie struktury tonalnej i kadencji, z uwzględnieniem ich relacji, zamknięcia lub nieciągłości;

i) Identyfikacja rodzaju oświadczenia;

j) sporządzenie szczegółowego diagramu liczbowego z charakterystyką budowy, najważniejszymi momentami sumowania i rozdrobnienia, długością oddechu (długi lub krótki), właściwościami proporcji.

2. Porównanie głównych części konkretnie w:

• Jednorodność tempa lub kontrast;
• profil wysokościowy w ujęciu ogólnym, związek kulminacji ze schematem dynamicznym;
• charakterystyka ogólnych proporcji;
• spójność tematyczna, jednorodność i kontrast;
• spójność tonalna;
• charakterystyka całości, stopień typowości formy, w podstawach jej struktury.

Analiza harmoniczna utworu muzycznego

Jak stwierdzono powyżej, ten rodzaj analizy jest jednym z najważniejszych.

Aby zrozumieć, jak dokonać analizy utworu muzycznego (na przykładzie), trzeba mieć pewne umiejętności i zdolności. Konkretnie:

• Rozumienie i umiejętność harmonicznego podsumowania danego fragmentu zgodnie z logiką ruchu funkcjonalnego i harmonii;
• Powiązanie właściwości struktury harmonicznej z charakterem muzyki i indywidualnymi cechami utworu lub kompozytora;
• Poprawne wyjaśnienie wszystkich faktów harmonicznych: akordów, kadencji, wokalizacji.

Przeprowadzenie analizy

Ten rodzaj analizy obejmuje:

1. Znajdź informacje o autorze i samym utworze muzycznym.
2. Pomysły stylistyczne.
3. Określanie treści i charakteru artystycznego, obrazowania i skojarzeń.

Uderzenia, techniki gry i środki artykulacji są również ważnym elementem powyższego przykładu analizy wykonawczej utworu muzycznego.

Muzyka wokalna

Utwory muzyczne w gatunku wokalnym wymagają specjalnej metody analizy, która różni się od form instrumentalnych. Jaka jest różnica między muzyczno-teoretyczną analizą dzieła chóralnego? Przykład konspektu podany jest poniżej. Wokalne formy muzyczne wymagają własnej metody analizy, odmiennej niż w przypadku form instrumentalnych.

Wymagane:

1. Określenie gatunku źródła literackiego i samego dzieła muzycznego.
2. Zbadaj szczegóły ekspresyjne i wyobrażeniowe partii chóru i akompaniamentu instrumentalnego oraz tekstu literackiego.
3. Zbadanie różnic między oryginalnymi słowami w strofach a wierszami o zmienionej strukturze w muzyce.
4. Określać metrum muzyczne i rytm, przestrzegając zasad alternacji (rymy naprzemienne) i kwadratowości (niekwadratowość).
5. Wyciągnij wnioski.