Pojęcie i podstawowe zasady nadzoru korporacyjnego

Funkcjonowanie firmy zależy nie tylko od wybranej strategii, ale także od dostępności zasobów i rynków. A sukces rozwoju biznesu jest nie do pomyślenia bez dostępu do kapitału inwestycyjnego. Nie bez powodu inwestorzy nie planują lokować swoich środków finansowych w spółkach, które nie posiadają skutecznych dźwigni zarządzania i kontroli, zwanych ładem korporacyjnym. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, co to jest.

W artykule przedstawiono pojęcie i podstawowe zasady nadzoru korporacyjnego we współczesnych spółkach. Termin ten odnosi się do złożonego procesu, w którym jedna osoba nie może pełnić wszystkich ról kierowniczych w tym samym czasie. Takich osób powinno być więcej niż jedna. Mają swoje własne, określone granice odpowiedzialności. Zasady nadzoru korporacyjnego są tworzone w celu uregulowania relacji między tymi osobami, aby poprawić efektywność zarządzania.

Istota

W najszerszym znaczeniu nadzór korporacyjny to zasady i reguły odnoszące się do ogólnego zarządzania organizacją.

Nadzór korporacyjny może być również rozumiany jako inicjatywy, rozwój i wdrażanie reguł (zasad) najlepszych praktyk zarządzania w organizacjach sektora prywatnego i publicznego.

Pojęcie nadzoru korporacyjnego odnosi się do konkretnej organizacji (w szczególności spółki) i obejmuje indywidualne zasady nadzoru i kontroli, a także relacje pomiędzy założycielami (w tym akcjonariuszami) w zakresie uczestnictwa w tej organizacji.

Ogólnie rzecz biorąc, nadzór korporacyjny odnosi się do procesów, dzięki którym organizacje są kierowane, regulowane i rozliczane.

Popularne są następujące definicje:

• to system, dzięki któremu przedsiębiorstwa są zarządzane i kontrolowane;
• Nadzór korporacyjny określa metody, które dają dostawcom kapitału spółek pewność zwrotu z ich inwestycji.

Różni się od konwencjonalnego zarządzania

Nadzór korporacyjny jest często utożsamiany z zarządzaniem przedsiębiorstwem. Pojęcia te są różne. Zarządzanie firmą to działalność menedżerów i kadry kierowniczej zajmujących się bieżącym prowadzeniem firmy i realizacją jej celów.

Nadzór korporacyjny jest pojęciem szerszym. Reprezentuje on pierwotną współpracę interesariuszy we wszystkich aspektach działalności firmy. Jej celem jest stworzenie mechanizmów zapewniających solidarność interesów wszystkich osób zaangażowanych w stosunki korporacyjne. Jest to najwyższy, nawet swoisty poziom polityczny, niż codzienne zarządzanie. Oba pojęcia pokrywają się, głównie w obszarze taktyki rozwoju firmy, gdyż zagadnienie to jest bezpośrednio związane z pracą najwyższego kierownictwa korporacji. Jest to ważne.

Zasady nadzoru korporacyjnego OECD

Stanowią one zbiór wymogów dotyczących instytucjonalnych, prawnych i regulacyjnych aspektów funkcjonowania organów spółek, oraz zalecenia praktyczne na ich wniosek.

Zasady te definiują system nadzoru korporacyjnego jako podział praw i obowiązków pomiędzy wszystkie elementy struktury korporacyjnej spółki: radę nadzorczą, stanowiska kierownicze, akcjonariuszy i inne osoby. Te same zasady określają reguły i procedury wyniki podejmowania decyzji są monitorowane w zarządzaniu. Zasady nadzoru korporacyjnego stanowią ogólne ramy dla celów i zadań spółki. Określają również sposoby realizacji zamierzonych planów, śledzenia i monitorowania wyników.

Do podstawowych zasad nadzoru korporacyjnego OECD należą:

• Struktura zarządzania - musi chronić istniejące prawa akcjonariuszy i założycieli. Powinna ona zapewnić równe traktowanie akcjonariuszy. Każdy z nich powinien być chroniony i mieć prawo do skutecznego dochodzenia swoich interesów, gdy są one naruszane.
• Ramy prawne powinny uznawać prawa zainteresowanych stron w świetle prawa, zachęcać do aktywnej współpracy między przedsiębiorstwami i zainteresowanymi stronami w celu tworzenia miejsc pracy i dobrobytu oraz zapewnić stabilność finansową.
• Struktura informacji powinna zapewniać ujawnienie wszystkich ważnych i istotnych kwestii dotyczących korporacji: wyników finansowych, rezultatów działalności, ram nadzoru.
• Struktura kontroli powinna zapewniać strategiczne zarządzanie spółką, nadzór nad zarządzaniem i odpowiedzialność wobec akcjonariuszy.

Systematyzacja

Podstawowe zasady ładu korporacyjnego zostały podsumowane w sposób bardziej przejrzysty w poniższej tabeli. Więc łatwiej będzie ci zrozumieć.

Kod: pojęcie, cechy charakterystyczne

Kodeks Corporate Governance (CGC) jest ogólnie rozumiany jako zbiór norm i wzorców dobrowolnie przyjętych przez stowarzyszenia korporacyjne, które ustanawiają i regulują proces komunikacji korporacyjnej.

Kodeks Ładu Korporacyjnego jest zbiorem ogólnych zasad i wytycznych dotyczących realizacji badanych stosunków. Takie kodeksy nadzoru korporacyjnego i zasady, na których się opierają, mogą być opracowywane na dwóch poziomach: państwa jako całości, na poziomie pojedynczej spółki.

W pierwszym przypadku mają one charakter ogólnokrajowy, w drugim funkcjonują jako lokalne akty prawne.

Same CCM nie są obowiązkowe i mają formę zaleceń. Jednak niektóre informacje dotyczące zgodności z przepisami w nich zawartymi mogą być włączone do wymogów dotyczących obowiązkowego ujawniania informacji w raportach rocznych spółek.

Kody angielskie

Kwestie i zasady nadzoru korporacyjnego, które są określane przez praktykę gospodarczą, są powszechnie nazywane samoregulacją zawodową. Odpowiedzialność za ich formacja i rozwój leży na poziomie lokalnych przedsiębiorstw.

Bardziej popularny w Anglii rozwój ładu korporacyjnego przedstawia poniższa tabela.

Raport Cadbury`ego (1992) ma na celu zapewnienie wiarygodności i jakości danych i informacji, które spółki przekazują akcjonariuszom i innym grupom interesu.

Raport Greenbury`ego (1995) koncentrował się na kwestiach związanych z wynagrodzeniem kadry kierowniczej przedsiębiorstw.

Raport Hummela (1998) skupia się na pozytywnych zmianach, które mogą wynikać ze wzrostu produktywności systemu zarządzania przedsiębiorstwem. Zwraca się uwagę na organizację corocznych zgromadzeń akcjonariuszy, pracę menedżerów, ich wynagrodzenie i relacje z akcjonariuszami.

Zajmuje się również audytem (wewnętrznym i zewnętrznym).

Combined Code dla Anglii został wydany w 1998 roku przez angielską giełdę papierów wartościowych. Stało się to obowiązkowym wymogiem dla tych spółek, których akcje są notowane. Głównymi zasadami ładu korporacyjnego objętymi tym dokumentem były:

• Organizacja i działanie zarządu;
• relacje z właścicielami i inwestorami;
• audyt, sprawozdawczość i kontrola.

Niemiecki kodeks zarządzania

Kraj ten opracował własny kodeks nadzoru korporacyjnego. Zawiera ona szereg warunków, które muszą być spełnione przez wszystkie spółki komunalne. Jego główną troską było pragnienie pewności i przejrzystości w systemie rządowym, jako jednego z narzędzi zapewniających wzrost zaufania interesariuszy do korporacji.

Podkreśla konieczność przestrzegania dwustopniowej struktury organów nadrzędnych, które powinny obejmować zarząd i radę nadzorczą.

Część Kodeksu zajmuje się właśnie tymi elementami, a także kwestiami, które dotyczą organizacji i charakteru współpracy między korporacjami a właścicielami akcji.

Kodeks rosyjski

W Federacji Rosyjskiej praktyki i podstawowe zasady nadzoru korporacyjnego są wciąż w powijakach. Na poziomie państwa można wyróżnić dwie rzeczy:

• 2001 Kod;
• 2014 Kod.

Została ona po raz pierwszy opracowana pod auspicjami Federalnej Komisji Rynku Papierów Wartościowych w 2001. Trzynaście lat później, w 2014 roku, Bank Centralny Federacji Rosyjskiej wydał nowy kodeks, skutecznie zastępując poprzedni. Odzwierciedla ona postanowienia zawarte w prawa właścicieli rola zarządów, polityka wynagrodzeń.

W dużej mierze odpowiada on koncepcji i zasadom nadzoru korporacyjnego OECD. Uwzględnia doświadczenie arbitrażowe.

Według tego rosyjskiego kodeksu do zasad ładu korporacyjnego należą:

• równość wszystkich akcjonariuszy i kształtowanie kryteriów w celu realizacji ich praw;
• budowanie produktywnej rady dyrektorów;
• systemy budowlane wynagrodzenie członków organów zarządzających i dyrektorów generalnych struktur korporacyjnych;
• ustanowienie procedur kontroli, systemu zarządzania ryzykiem
• zapewnienie najwyższego stopnia ujawnienia istotnych informacji o spółce i kontrolowanych przez nią organizacjach oraz ich polityce wewnętrznej;
• prowadzenie ważnych wydarzeń firmowych.

Droga do wyników

Można wskazać następujące zasady efektywnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa:

• przejrzystość;
• ujawnienie informacji pieniężnych i innych informacji o działalności spółki;
• istnienie kontroli wewnętrznej nad wykonywaniem zadań przez kierowników;
• ochrona praw i interesów wszystkich akcjonariuszy;
• opracowanie taktyki przedsiębiorstwa.

Znaczenie zarządzania przedsiębiorstwem można oceniać z różnych perspektyw. Dobrze zarządzane firmy osiągają lepsze wyniki w długim okresie i mają łatwiejszy dostęp do kapitału. Najwyższe standardy zarządzania ograniczają ryzyko inwestycyjne. Wynika to z obecności w takich korporacjach wysoko opłacanych, wysoko wykwalifikowanych menedżerów.

Dla inwestora jest to warunek konieczny do zapewnienia kapitału po niższym koszcie. Spółki o ugruntowanym ładzie korporacyjnym zapewniają większe zasoby dla akcjonariuszy, pracowników i całego państwa. Wspierają one również wzrost gospodarczy. Nakreślmy podstawowe zasady efektywnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa, które przyczyniają się do powstania produktywnego systemu:

1. Dobrze zdefiniowane benchmarki strategiczne. Innowacje w produkcji, marketingu, zarządzaniu zasobami powinny wynikać z chęci uzyskania przewagi nad konkurentami i uniknięcia utraty pozycji rynkowej. Jednocześnie kluczowe jest stałe dbanie o to, aby efekt finansowy innowacji przewyższał koszty ich wdrożenia.
2. Minimalizacja kosztów zarządzania. Jeżeli koszty zarządzania są wyższe niż pozytywne wyniki, należy podnieść kwestię restrukturyzacji całego systemu zarządzania lub niektórych jego części.
3. Poprawa struktury wewnętrznej.
4. Niuanse instytucjonalne. Opracowanie ram regulacyjnych. Ten czynnik jest w domenie państwa. Aby rozwijać systemy finansowe spełniające międzynarodowe standardy, należy stworzyć instytucje technologiczne i finansowe, które uwzględnią światowe i rosyjskie doświadczenia w zakresie wdrażania działalność handlowa. Potrzebna jest również polityka innowacji.

Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstw

Są one następujące:

1. Zwiększenie efektywności firmy. Zarządzanie korporacyjne czyni procesy biznesowe bardziej optymalnymi, zapewnia ścisłą odpowiedzialność menedżerów na różnych szczeblach, zmniejsza niebezpieczeństwo, obniża poważne koszty. Zbudowanie dokładnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem zapobiega kosztownym sprawom sądowym powstającym między podmiotami powiązanymi z powodu niezgodności interesów, korupcji, niejasnych transakcji itp.
2. Ułatwianie dostępu do rynków kapitałowych. Spółki z udokumentowaną historią skutecznego zarządzania wzbudzają większe zaufanie inwestorów. Kluczowa jest tu również przejrzystość: dysponując danymi o wynikach firmy, finansiści mają możliwość oceny perspektyw i zagrożeń. Zwiększa lojalność, nawet jeśli dane publiczne są negatywne, ponieważ niepewność jest drastycznie zmniejszona. Kwota pozyskanych inwestycji i kapitalizacja są specyficznymi wskaźnikami wyników finansowych przedsiębiorstwa.
3. Zmniejsza koszt kapitału i zwiększa wartość majątku firmy. Skuteczne zarządzanie przedsiębiorstwem nie tylko sprzyja aktywności inwestycyjnej, ale także umożliwia pożyczanie kapitału na korzystniejszych warunkach (niższe oprocentowanie, dłuższy okres spłaty itp.).

Podsumowując, nadzór korporacyjny tworzą zasady otwartości, przejrzystości i uczciwości. Można je podsumować w następujący sposób, przedstawiony w poniższej tabeli.

Zasady zarządzania finansami przedsiębiorstwa stanowią kluczowe elementy całego systemu, które podlegają ciągłej ewolucji i zmianom w odpowiedzi na otoczenie zewnętrzne.

Problemy z zastosowaniem w Rosji

Główne zasady zarządzania finansami przedsiębiorstwa w Rosji mają szereg problematycznych aspektów w ich stosowaniu i wdrażaniu. Wśród nich:

• własność i zarządzanie są połączone w jednej osobie;
• Osłabione są mechanizmy kontroli działalności firmy;
• Niska przejrzystość działania firmy, trudności w ujawnianiu informacji;
• Stosowanie nielegalnych metod pracy.

Prawie wszystkie firmy nie mogą skorzystać ze zwiększonej przejrzystości, ponieważ czyni je ona podatnymi na regulacje i siły bezpieczeństwa. Zaawansowany system korupcji zachowuje ryzyko utraty własności przez akcjonariuszy w wyniku ingerencji urzędników państwowych. Istnieje duża różnica między poziomem życia zamożnych obywateli i osób o niskich dochodach, co skutkuje różnicą w wartościach i podejściu do celów firmy.

Innym istotnym ograniczeniem jest brak doświadczonych menedżerów i nadzorców. W praktyce firma jest często zarządzana przez akcjonariuszy, którzy mogą działać z wirtualnym brakiem kontroli, dokonując transakcji we własnym interesie, zmniejszając obciążenie pracą podwładnych.

Z powyższego można wnioskować, że nie istnieje bezbłędny model zasad ładu korporacyjnego w ogóle, a w Federacji Rosyjskiej w szczególności. Istnieje jednak tendencja do wzmocnienia tego systemu i zrozumienia jego znaczenia w społeczeństwie. Jest oczywiste, że rozwój nadzoru korporacyjnego opiera się na doświadczeniach międzynarodowych. Jej ostateczne wzmocnienie wymaga udziału władz wykonawczych i regulacyjnych, systemu sądowniczego i podatkowego, a także firm zainteresowanych istnieniem modelu rosyjskiego. Właściwe stosowanie zasad OECD obejmuje sferę ładu korporacyjnego w Rosji w celu jej poprawy i podniesienia do poziomu światowego.

Wniosek

Współczesny rynek jest rynkiem inwestycyjnym. Bez takich zasobów żadna organizacja nie może się rozwijać. Jeszcze niedawno ewentualnego inwestora interesowała jedynie bieżąca sytuacja finansowa spółki, w którą planuje zainwestować. Sytuacja jest teraz zupełnie inna. Podstawową rolę odgrywa ocena ładu korporacyjnego, którego wydajność ma bezpośredni wpływ na długoterminową kondycję przedsiębiorstwa. Większość inwestorów jest skłonna płacić za papiery wartościowe organizacji, w której nadzór korporacyjny jest wbudowany i skuteczny. Nawet jeśli obecne wyniki pieniężne są gorsze od konkurencji.

Proces ten musi być oparty na kluczowych zasadach ładu korporacyjnego. To, czy są one wynikiem pracy zespołowej, czy zasługą pojedynczego menedżera, zależy od wprowadzonego systemu zarządzania.