Regulacja antymonopolowa: metody, cele, zadania i ustawodawstwo

Walka z monopolizacją jest jednym z ważnych obszarów regulacji gospodarki przez państwo. W tym celu stosowane są specjalne metody regulacji antymonopolowej. Co to jest, przyjrzymy się w artykule. Przyjrzyjmy się również celom, założeniom i charakterowi tego typu regulacji.

Monopolizacja

W niniejszym artykule rozważymy istotę, podstawowe modele, metody regulacji antymonopolowej. Zacznijmy w pierwszej kolejności od zdefiniowania tego pojęcia.

Monopolizacja oznacza koncentrację funduszy, dóbr, zasobów i władzy w jednych rękach. Jeśli chodzi o sferę gospodarczą, to jest to przeciwieństwo konkurencji. Monopolizacja to koncentracja zagregowanych ofert rynkowych pochodzących od jednej osoby.

Pozwala monopolistom dyktować ceny i wielkość sprzedaży, reguluje dopuszczenie na rynek innych producentów i sprzedawców towarów i usług, wpływa na kurs walutowy.

Monopolizacja jest szczególnie widoczna w krajach znajdujących się na etapie przejściowym rozwoju gospodarczego. W szczególności jest to pozostałość po administracyjnej gospodarce nakazowej charakterystycznej dla systemu socjalistycznego.

Właśnie w celu zapobieżenia dominacji monopolistów państwo sięga po metody regulacji antymonopolowej. Co to jest?

Definicja

Regulacja antymonopolowa (jej metody opiszemy poniżej) to działanie państwa mające na celu ochrona praw konsumentów, zapobieganie monopolizacji różnych gałęzi przemysłu. Osiąga się to poprzez połączenie narzędzi legislacyjnych, ekonomicznych i administracyjnych.

Odpowiednio, głównymi metodami regulacji antymonopolowej są metody legislacyjne, administracyjne i ekonomiczne. Opiszmy je pokrótce w szczegółach.

Metody

Poznajmy metody i instrumenty państwowej regulacji antymonopolowej:

• Legislacyjny. Przyjęcie odpowiednich przepisów antymonopolowych. Są one w stanie regulować siłę rynkową dużych producentów, chronić swobody i prawa średnich i małych przedsiębiorstw oraz promować wolną konkurencję.
• Administracyjny. Te ekonomiczne metody państwowej regulacji antymonopolowej sugerują tworzenie całego szeregu struktur antymonopolowych - komitetów, departamentów, ministerstw, agencji federalnych itp.
• Gospodarczy. Te metody państwowej regulacji antymonopolowej implikują wsparcie dla inicjatyw prywatnych, wolnej konkurencji itp. Uderzającym przykładem jest wprowadzenie zwolnień podatkowych, dotacji, różnych akcyz i ceł, polityka protekcjonizmu i liberalizacji.

Zastosowanie metod

Zastosowanie określonych metod regulacji ekonomicznej zależy od przebiegu polityki gospodarczej państwa i jej celów. Na przykład dla krajów o gospodarce w okresie transformacji istotne będą następujące elementy:

• Wsparcie dla producentów krajowych.
• Rozwój Konkurencyjna produkcja krajowa.
• Zapobieganie wprowadzaniu na rynki lokalne produktów i usług niskiej jakości.
• Ochrona konsumentów.

Klasyfikacja metod

Kontynuujmy analizę głównych metod państwowej regulacji antymonopolowej. Używane w różnych krajach, są dość zróżnicowane. są stosowane z uwzględnieniem cechy krajowe. Jest on powiązany z celami ogólnego zwiększenia efektywności ekonomicznej.

Wszystkie metody tej regulacji można podzielić na dwie kategorie

• Bezpośrednio. Do takich metod należą środki ograniczające lub całkowicie eliminujące, zapobiegające monopolistycznej pozycji niektórych podmiotów gospodarczych na rynku.
• Pośrednie. Dotyczy to w dużej mierze finansowych i kredytowych metody przezwyciężania, Zapobieganie różnym monopolistycznym zjawiskom gospodarczym.

Przeanalizujmy je bardziej szczegółowo.

grupa bezpośrednia

W szczególności do grupy bezpośrednich metod regulacyjnych należą administracyjne. Druga nazwa jest legislacyjna.

Opiera się ona na przeciwdziałanie właśnie nieuczciwa konkurencja, jak również monopolizacja gospodarki. W formie prawnej jest to realizowane poprzez wydawanie dokumentów prawnych i kontrolę państwa nad ich realizacją.

grupa pośrednia

Do metod pośrednich należą metody korygującego i regulacyjnego oddziaływania na gospodarkę. Polegają one na wspieraniu środowiska konkurencyjnego nie poprzez legislacyjne ograniczenie centralizacji i koncentracji kapitału, ale poprzez wspieranie rozwoju, stymulację ekonomiczną średniego biznesu - poprzez umieszczanie zamówienia państwowe, przyciąganie inwestycji zagranicznych.

Innymi słowy, potencjalni konkurenci firm i przedsiębiorstw monopolistycznych są wspierani przez państwowe tzw "niewidzialni regulatorzy". Takie jak: lokowanie zamówień rządowych, wprowadzanie zróżnicowanych podatków, dotacji, zwolnień itp.

W warunkach gospodarki przejściowej, charakterystycznej dla Federacji Rosyjskiej, stosowane są aprioryczne ekonomiczne metody regulacji. Jest ona prowadzona na podstawie demokratycznych programów, które są w stanie połączyć zarówno pośrednie, jak i bezpośrednie metody polityki antymonopolowej.

Wybór celu

Rozważmy dalej istotę, podstawowe modele, metody regulacji antymonopolowej. Wybór jej celów dla danej gospodarki zależy bezpośrednio od cech ekonomicznych, prawnych, kulturowych i społecznych państwa na danym etapie jego rozwoju.

Wybór celu takiej regulacji zależy od poziomu monopolizacji rynku w danym kraju. Za podstawowe modele przyjmiemy Stany Zjednoczone i Federację Rosyjską.

Modele podstawowe

Przedstawiliśmy metody antymonopolowej regulacji gospodarki. Rozważmy teraz dwa modele ich zastosowania:

• USA. Tutaj antymonopolowa regulacja państwowa ma na celu przede wszystkim zagwarantowanie równych warunków startu dla przedsiębiorstw. Trwają prace nad spowolnieniem rozwoju zdrowej konkurencji w szkodliwy ekonomicznie monopol.
• RF. Jeśli chodzi o wybór metod regulacji antymonopolowej w Rosji, to tutaj trzeba zrozumieć, że poziom monopolizacji w kraju pozostaje dość wysoki, a gospodarka państwowa jest dopiero na drodze do rozwiniętego kapitalizmu. Do początku lat 90. istniał sowiecki system gospodarczy, charakteryzujący się wszechogarniającymi planami, ścisłą centralizacją i prawie całkowitym brakiem autonomii dla szefów przedsiębiorstw i organizacji. Zgodnie z tym, celem rosyjskiej regulacji antymonopolowej jest stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, niezbędnych warunków dla cywilizowanego istnienia rynków.

Główny cel

Przeanalizowaliśmy pokrótce metody regulacji antymonopolowej. Jaki jest jego główny cel? Zapewnienie równych szans w przestrzeniach konkurencyjnych dla wszystkich uczestników rynku.

Ponadto, takie samoregulacja jest ważnym narzędziem współczesnej polityki państwa. To właśnie ona sprzyja rozwojowi zdrowy konkurs.

Oprócz powyższego ekonomiści wyróżniają następujące cele regulacji antymonopolowej Pierwszego i drugiego rzędu. Zapoznajmy się z nimi.

Cele pierwszego rzędu

Za najważniejsze i podstawowe uznaje się następujące cele regulacji antymonopolowej:

• Demonopolizacja przestrzeni gospodarczej.
• Kształtowanie, budowanie nowych relacji rynkowych - opartych na rozwoju przedsiębiorczości, zdrowej konkurencji.
• Stworzenie cywilizowanych mechanizmów rynkowych.
• Zapobieganie zarówno powstawaniu, jak i wzrostowi istniejących monopolistycznych cen towarów i usług.
• Eliminacja warunków sprzyjających powstawaniu gospodarki deficytowej.
• Decentralizacja zasobów materialnych w przypadku ich nadmiernej koncentracji w jednym ręku.
• Usuwanie barier utrudniających rozwój konkurencji i wejście na rynek nowych przedsiębiorstw, firm i innych podmiotów gospodarczych.

Cele drugiego rzędu

Tutaj wyróżnia się to, co wynika z celów pierwszego rzędu. W szczególności jest to zbiór problemów makroekonomicznych, których pomyślne rozwiązanie jest konieczny dla pełny rozwój gospodarki państwa.

W szczególności jest on następujący:

• Likwidacja deficytu w kraju.
• Nasycenie rynku produktami, dobrami i usługami, na które jest zapotrzebowanie ze strony ludności.
• Zwiększenie wielkości istniejących przemysłów krajowych.
• Proporcjonalny rozwój gospodarki.
• Zwiększenie tempa wzrostu gospodarczego.
• Wsparcie zewnętrznej równowagi gospodarczej państwa.
• Zwiększenie stopy zatrudnienia zdolnych do pracy obywateli.
• Wzmocnienie ochrona socjalna ludności.

Dopiero osiągnięcie powyższych celów pozwoli na ostateczne wdrożenie wszystkich zalet gospodarki rynkowej, a także na ogólne zwiększenie efektywności zarządzania gospodarką.

Zadania

Stosowanie metod i celów regulacji antymonopolowej ma na celu

• Rozwój i dalsze doskonalenie ram prawnych ustawodawstwa antymonopolowego, wzmocnienie metod kontroli nad jego wdrażaniem.
• Zwiększenie kontroli antymonopolowej koncentracji gospodarczej, a także przeciwdziałanie powstawaniu różnych struktur monopolistycznych na rynkach finansowych i towarowych.
• Tworzenie korzystnych warunków konkurencji w różnych sferach działalności podmiotów gospodarczych nie będących ze swej natury monopolami naturalnymi.
• Zapewnienie równego dostępu do utworów, towarów i usług monopolistów naturalnych, rozwój konkurencji w potencjalnie konkurencyjnych rodzajach ich działalności.
• Ograniczenie ingerencji antymonopolowej władz publicznych w działanie i funkcjonowanie rynków.
• Zapewnienie wysokiej efektywności wydatkowania środków budżetowych przy składaniu zamówień publicznych i komunalnych.
• Stworzenie odpowiednich warunków do pełnego rozwoju konkurencji na rynkach monopoli towarowych (na których występuje duża koncentracja podaży), eliminacja różnego rodzaju barier dla rozwoju konkurencji, możliwość wejścia podmiotów gospodarczych na rynki.
• Zapobieganie, zwalczanie i ograniczanie działań monopolistycznych oraz nieuczciwej konkurencji różnego rodzaju.

Rozporządzenie ustawodawcze

Co jest podstawą polityki antymonopolowej prowadzonej w Federacji Rosyjskiej? Można tu wyróżnić dwa podstawowe akty prawne:

• FZ "W sprawie ochrony konkurencji".
• Procedura przeprowadzania analizy konkurencji na rynku towarowym. Został on przyjęty Zarządzeniem FAS Federacji Rosyjskiej №220 (2010).

Te akty prawne pozwalają państwu rosyjskiemu jako całości wpływać na rynkowe systemy gospodarcze i ich instytucje. Ostatecznie sprzyja to zdrowemu środowisku konkurencyjnemu. Istotne jest również zapewnienie przez państwo pełnej kontroli nad swoim państwem.

Szczególną uwagę zwraca się na metody obniżające bariery wejścia na arenę rynkową dla nowych producentów, sprzedawców itp. Stosowane są następujące regulatory motywacyjne:

• Kredyt.
• Podatek.
• Budżetowe.
• Wykorzystanie zmian kursów walutowych.
• Stosowanie różnych taryf celnych.
• Przesunięcie Ustalanie priorytetów (1) Federalna Służba Antymonopolowa (FAS) ma szerokie zastosowanie w prowadzeniu restrukturyzacji gospodarczej, zmian w polityce przemysłowej itp.

Nie należy również zapominać, że praktycznie w każdym państwie istnieją branże monopolistyczne, które zostały wycofane spod kontroli ustawodawstwa antymonopolowego. Natomiast w tym przypadku państwo ustanawia i chroni dominującą pozycję poszczególnych producentów.

Przeanalizowaliśmy główne metody antymonopolowej polityki regulacyjnej i ich klasyfikacje. Zbadanie ważnych pojęć, celów i zadań takich regulacji.